Απρίλη ψεύτη...

 Να στήσουμε εξέδρες στην παραλία στη Σαλονίκη, να στήσουμε και μπροστά στη Βουλή (προσφορά από την ''Panos stageland''). Στο Ηρώον του χωριού μας να μαζευτούμε όλοι. Σε κάθε μικρό χωριό ή μεγάλη πόλη της επικράτειας να το γιορτάσουμε. Κάθε ιερωμένος στο τέλος της λειτουργίας την Κυριακή να πει κι αυτός δυο κουβέντες, μήνυμα των Δεσποτάδων. Να μη λείψει κανείς απ' τη γιορτή που μας αρμόζει. Τη γιορτή που μας εκφράζει. Την Πρωταπριλιά.
  Δικαιωματικά την ύψιστη τιμή του κρατήματος της σημαίας θα την παραχωρήσουμε σ' αυτούς που χωρίς κόπο την κέρδισαν. Στους πολιτικούς και τους δημάρχους με τις μεγάλες κοιλιές,-στηρίγματα για την βάση του κονταριού της γαλανόλευκης-με τις μεγάλες γλώσσες, που κόκκαλα δεν έχουν και κόκκαλα τσακίζουν και τα μικρά μυαλά. Σ' αυτούς αξίζει πρώτοι να περελάσουν σ΄αυτή την ιδιαίτερη νεοελληνική γιορτή που φαντάζομαι.
  Παραστάτες φοβεροί, όλοι οι παρατρεχάμενοι. Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι. Οι οργανωτές του πάρτυ που τόσα χρόνια κράτησε. Οι υποστηρικτές και οι δημοσιοσχεσίτες που γέμιζαν το μαγαζί. Οι D-Js που είχαν δυνατά τη μουσική, ωστέ να μην ακούμε τίποτε άλλο και τίποτε να μην μπορούμε να συζητήσουμε. Οι μπάτσοι που κάνανε τα στραβά μάτια για την υπέρβαση ωραρίου τσιμπώντας κι αυτοί το χαρτζηλικάκι τους! Όλοι τους γύρω-γύρω, άλλος κοντύτερα κι άλλος μακρύτερα στη σημαία-σύμβολο της πατρίδας, που τόσο πολύ μας λέγανε πως αγαπούσαν.
  Δοιμιρίτες οι γνωστοί (και τελευταίως αλλαξοπιστήσαντες) μπλε και πράσινοι γοβιοί που στήριξαν αυτό το τεράστιο ψέμα, αυτήν την τεράστια κλοπή που κι όλο το μήνα να την ''γιορτάζαμε'' θα ΄τανε λίγο. Αυτοί που το πίστεψαν (ή έκαναν πως το πίστεψαν για να τσιμπήσουν κι αυτοί τους καρπούς του ψεύτη του Απρίλη!).
  Και τέλος, θεατές άβουλοι και χειροκροτητές όλων αυτών, εμείς οι προσφάτως εξοργισμένοι με ό,τι κινείται. Εμείς που γουστάρουμε να πετάμε ντομάτες σ' αυτούς που, μέχρι πριν από λίγο, εκλιπαρούσαμε να μας πετάξουν καμιά μπανανούλα, ως άλλες μαϊμουδίτσες.
  Ζαλισμένο πόπολο, όλοι εμείς, που μας έμεινε ν' αναρωτιόμαστε αν πρέπει αντίστοιχα να γιορτάσουμε μια τέτοια μέρα. Αν ήταν τόσο μεγάλο το σφάλμα μας να λαδώσουμε τον γεωπόνο στον συνεταιρισμό για τις επιδοτήσεις και τον επίτροπο για την μαϊμού αναπηρική. Αν δικαιούμασταν λόγω ανυπαρξίας κράτους και παροχών να φοροδιαφεύγουμε και να κάνουμε τις μικρές μας απάτες. Από το να πληρώνουμε για το δίπλωμα οδήγησης μέχρι το να γράφουμε αλλά αντί άλλων φάρμακα στα βιβλιάριά μας.
  Καμιά όρεξη δεν έχω να παραθέσω ξανά-μανά, όλη τη γκάμα πολυεπίπεδης λοβιτούρας που σκαρφίστηκε το πολυμήχανο ελληνικό μυαλό. Είναι μάταιο. Δεν φτάνει ούτε η Πάπυρους Λαρούς Μπριτάνικα. Ένα θα πω και φτάνει. Αξίζει σ' όλους μας-εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων-να συμμετάσχουμε σ' αυτήν την παρέλαση. Την παρέλαση της Πρωταπριλιάς. Μας αξίζει για όλα τα ψέματα και τις κλοπές. Για τις πράξεις και τις παραλείψεις μας. Για τις δικαιολογίες μας. Για όλα.
  Μόνο που όλα θα 'χουν αξία αν μετά το τέλος μιας τέτοιας παρέλασης μιμήθούμε μια απ' τις τελευταίες σκηνές της υπέροχης ταινίας του Μάικλ Λη, ''Μυστικά και Ψέματα''. Εκεί που ο ένας αντίκρυ στον άλλον εξομολογείται τα ψέματα στα οποία έκτισε τη ζωή του. Τα ψέματα που ''πλήγωσαν'' τους άλλους γύρω του.
  Αντίκρυ στον καθρέφτη μας μάγκες! Εκεί να σταθούμε μέχρι να δούμε ένα πραγματικό πρόσωπο, κι όχι μια τρύπα! Το 'πε κι ο Αλκίνοος...
 

συνέχεια »

Αθώα μυαλά... πονηροί καιροί ή λάθος στόχοι.

Α: Ο άνθρωπος είναι ένα πλάσμα που ζει πάνω στη γη. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμα άλλοι πλανήτες, που να έχουν κατάλληλες συνθήκες ώστε να ζήσει ο άνθρωπος.

Β: Και ποιες είναι αυτές οι συνθήκες;

Α: Ξέρω 'γώ; Νομίζω το νερό, το οξυγόνο. Μ' αυτά, συν την τροφή, ζει. Δε ζει;

Β: Άρα το ζητούμενο είναι ένας πλανήτης με νερό, οξυγόνο και τροφή. Τι τροφή;

Α: Τι τρώμε; φυτά, ζώα, ψάρια.

Β: Μόνο τη γη έχουμε δηλαδή.

Α: Έτσι λένε.

Β: Εντάξει. Όμως στη γη κατοικούμε. Υπάρχει νερό, οξυγόνο, φυτά, ζώα και ψάρια.

Α: Σωστά.

Β: Ε αφού σ' αυτή ζούμε τι άλλο θέλουμε; Αρκεί να κάνουμε ένα καλό κουμάντο και είμαστε στον παράδεισο.

Α: Πού το είδες το κουμάντο ρε συ; Έχουν όλοι οι άνθρωποι στη γη νερό, οξυγόνο, ζώα, ψάρια και φυτά;

Β: Δεν έχουν όλοι. Όμως κάποιοι έχουν παραπανίσια.

Α: Και τι τα κάνουν;

Β: Καταστρέφουν το νερό και το οξυγόνο.

Α: Άρα;

Β: Θα λιγοστέψουν τα φυτά, τα ζώα, τα ψάρια και στη συνέχεια οι άνθρωποι.

Α: Και γιατί τα καταστρέφουν;

Β: Ε.. κοίτα, αν σκεφτείς τους τόσους τρόπους που έχει βρει ο άνθρωπος για να τα καταστρέψει....

Ε... κοίτα, όλοι καταλήγουν σε κάποιο οικονομικό όφελος, κάποιων ανθρώπων.

Α: Για το χρήμα, δηλαδή.

Β: Ε ναι, για το χρήμα.

Α: Ρε συ, αν ένας άνθρωπος έχει περισσότερο χρήμα από έναν άλλο, τι να το κάνει; πόσα φυτά, ζώα, ψάρια χρειάζεται να φάει; Θα σκάσει.

Β: Πού το πας;

Α: Μόνο του πάει.

Β: Ε με τα υπόλοιπα θα αγοράσει διάφορα άλλα πράγματα.

Α: Φαντάσου να βρεθεί ένας πλανήτης γεμάτος χρήμα. Πληρεί τις προϋποθέσεις για να ζήσει ο άνθρωπος;

Β: Χωρίς οξυγόνο και νερό;

Α: Χωρίς. Πλανήτης με βουνά από ευρώ και δολάρια.

Β: Ε δε θα υπάρχουν οι συνθήκες για να ζήσει άνθρωπος σ' αυτόν. Αλλά θα είναι ένα σημαντικό εύρημα των επιστημόνων ότι κάποτε έζησαν άνθρωποι σ' αυτόν.

                                                                                                                                             Γ.Χ.Κ.

συνέχεια »

Πράσσειν άλογα... Copy-Paste

Με την εκρηκτική είσοδο των υπολογιστών στις ζωές μας, καθώς και με την εξοικείωση περισσότερων ανθρώπων – χρηστών στην επεξεργασία κειμένου, πρώτο εμπόδιο στάθηκε το “πληκτρολόγιο”. Ένα μάτσο πλήκτρα που δεν ήταν καν σε αλφαβητική σειρά. Σε διάταξη qwerty, όπως λέμε και στο χωριό μας (κι αυτή η διάταξη έχει την ιστορία της).

Σαν να βρίσκεσαι στα θρανία της Α' Δημοτικού, ψάχνεις τα γράμματα ένα – ένα, ούτε καν συλλαβίζεις, αλφαβητίζεις. Δεν μιλώ για τονισμό. Οι μεγαλύτεροι, σε ηλικία, σκέφτηκαν για λίγο: “Φαντάσου να χρησιμοποιούσαμε ακόμα ψιλές και δασείες... Ευτυχώς που προοδεύσαμε..” Κάπου εκεί μαθαίνεις το χρησιμότατο copy – paste (ελληνιστί αντιγραφή – επικόλληση).

Κι αφού το έμαθες, ποιος σε πιάνει. Μπορείς να “γράψεις” σελίδες επί σελίδων, εργασίες, ποιήματα και ότι φανταστεί ο νους σου, χωρίς να γράψεις ουσιαστικά. Αν μάλιστα σου τύχει να πρέπει να συμπληρώσεις μια φράση στην “αντιγραφή” σου, βρίζεις και λίγο. Μετά διαπιστώνεις ότι η φράση σου ξεχωρίζει απ' το υπόλοιπο κείμενο. Άντε να τη μορφοποιήσεις. “Τι στο καλό μορφοποίηση χρησιμοποίησε ο “ηλίθιος” που το έγραψε;” Γραμματοσειρά, μέγεθος, στυλ, στοίχιση, στηλοθέτες. Ωχ! Πώς αλλάζουν τα διαστήματα και τα διάκενα;

Έτσι καταλήγεις στο ότι το πιστό και ξεκούραστο copy-paste πρέπει να είναι μονίμως στο μυαλό σου, την επόμενη φορά που θα το ξαναχρησιμοποιήσεις. Με αυτή την εμμονή πορεύεσαι, συμβιβάζεσαι και ευτυχείς μπροστά στον υπολογιστή σου. Κι όσο πιο πιστός σ' αυτή την αρχή είσαι, τόσο τα στυλό σου μένουν άθικτα, τα μολύβια δεν χρειάζονται ξύσιμο, ενώ εσύ έχεις περισσότερο χρόνο για κάτι τέτοιο (ξύσιμο ε!).

Το θέμα είναι, πως αυτή η ευλάβεια στην αντιγραφή κειμένου, προχωράει σε αντιγραφή του λόγου. Πάνω στο σημείο, που διαπραγματεύεσαι με το κείμενο που θες να αντιγράψεις, αν σε καλύπτει, αν συμφωνείς με τα αναγραφόμενα, αν εσύ θα έγραφες και κάτι παραπάνω και κάτι λίγο διαφορετικό. Τελικά, υποχωρείς – λόγω έλλειψης χρόνου, το λέμε για παρηγοριά – και αντιγράφεις τον γραπτό λόγο κάποιου άλλου, αυτολεξεί. Κάπου εκεί είναι που η δύναμη της συνήθειας, η πρόφαση του περιορισμένου χρόνου και η ξεκούραστη αναπαραγωγή κειμένου (εξάλλου γι' αυτό δεν πήρα το κομπιούτερ;) σε κάνει να χάσεις την έκφραση του δικού σου λόγου.

Και άκου που φτάσαμε, από τα ανακατεμένα πλήκτρα στο να αλλοιωθεί ο λόγος, του μοναδικού έλλογου πλάσματος στη γη. Δεν έγινε ολοκληρωτικά άλογο. Απλά, αντιγραφικό. Άντε καλά “καψίματα”, λοιπόν.

Συμβουλή: Τα πληκτρολόγια των υπολογιστών χρειάζονται πολύ καλό καθάρισμα. Είναι οι μεγαλύτερες εστίες μικροβίων.

(Η εικόνα είναι copy – paste από το εξώφυλλο του βιβλίου "Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων", του Νίκου Σαραντάκου)

                                                                                                                                                    Γ.Χ.Κ.

συνέχεια »

Εφιάλτης χωρίς εξήγηση...

Ξυπνάς ιδρωμένος, λαχανιασμένος, είσαι σε υπερένταση, λες και έτρεχες για ώρα. Σηκώνεσαι, πίνεις ένα ποτήρι νερό. Εφιάλτης ήταν. Πέρασε...

Υπάρχει όμως ένας εφιάλτης που δεν φαίνεται να έχει τελειωμό. Δεν τον ξεχνάς με ένα ποτήρι νερό. Δεν περνάει. Ζεις μέσα σ' αυτόν. Οι ονειροκρίτες διαφωνούν για την εξήγηση. Ενώ, βλέπεις καθημερινά πως τα αποτελέσματά του είναι χειροπιαστά και θανατηφόρα. Ποιος, μέχρι τώρα, πέθανε κατά τη διάρκεια εφιάλτη και έμεινε αποθανών; Πρωτόγνωρη δύναμη πάνω στην ανθρώπινη ζωή έχει τούτο εδώ το όνειρο.

Ένα άλλο πρωτόγνωρο στοιχείο του, είναι ότι το βλέπουμε όλοι μαζί. Ταυτόχρονα. Δεν είναι ιδιωτικό όνειρο. Είναι δημόσιο. Δεν εμπίπτει όμως στις ιδιωτικοποιήσεις (ακόμα) ...

Απόσπασμα Δελτίου Ειδήσεων:

[... Κρίθηκε ότι πρέπει πρώτα να εξυγιανθεί, για να είναι δελεαστικό στους ξένους επενδυτές. Αυτή η εξυγίανση είναι σε εξέλιξη αυτή τη περίοδο. Γίνονται ενέργειες, ώστε οι πολίτες που συμμετέχουν στον εφιάλτη αυτό, παρόλο που είναι όλοι μαζί, να μην επικοινωνούν μεταξύ τους.

Σύμφωνα με δηλώσεις “ειδικών της αγοράς”, αυτό είναι που προβληματίζει τους ξένους επενδυτές και θέλουν να αποσαφηνιστεί, πριν προχωρήσουν σε αγορά μέρους του “κοινού” εφιάλτη, ότι θα υπάρχει το νομοθετικό – αναπτυξιακό πλαίσιο που θα τους εξασφαλίζει ότι, όσοι ζουν στον εφιάλτη δεν θα κάνουν χρήση (ή κατάχρηση) της επικοινωνίας μεταξύ τους.

Όλα είναι ανοιχτά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Έγκυρες πηγές λένε πως η πιστή τήρηση των ψηφισμάτων και η ισχυροποίηση των νόμων που αφορούν τον έλεγχο στην επικοινωνία μέσω διαδικτύου, αποτελεί μια καλή βάση προς τη συμφωνία. Όμως, σύμφωνα με την πλευρά των επενδυτών, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας εντός του εφιάλτη θα γίνεται μέσω διαδικτύου ή τηλεφώνου, ενώ ένα πρόσθετο θετικό στοιχείο θα είναι η υποχρεωτική λειτουργία μιας τηλεόρασης σε κάθε νόμιμη κατοικία, τουλάχιστον για 18 ώρες τη μέρα και με την ένταση στο 18.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της, δια μέσω του εκπροσώπου της, διεμήνυσε ότι η λειτουργία της τηλεόρασης, σε κάθε νόμιμη κατοικία και για 18 ώρες τη μέρα, δεν είναι αυτό που την ανησυχεί, πρωτίστως. Εξάλλου, είναι εύκολος στόχος, μετά και από την ψήφιση του νέου φορολογικού. Τόνισε δε, ότι η ένταση του ήχου δεν πρέπει να ξεπερνά το 17 για τις LCD και το 20 για τις CRT τηλεοράσεις. Και αυτό αποτελεί “κόκκινη γραμμή”. Δήλωσε χαρακτηριστικά: «Στη περίπτωση που πολίτες θα ξυπνούν από τον εφιάλτη, κατά την επερχόμενη ανάπτυξη, δεν πρέπει να ενοχλούνται από την ηχορύπανση που θα δημιουργείται, αν όλες οι TV είναι στο 18. Βέβαια, αν δεν γίνει αυτό αποδεκτό, έχουμε να προτείνουμε ως ισοδύναμο μέτρο, να βλέπουν όλοι οι “κοιμισμένοι” πολίτες το ίδιο κανάλι. Αυτό θα μειώσει την ηχορύπανση».

Η διαπραγμάτευση για τη τύχη του δημόσιου ονείρου μας συνεχίζεται.....]

ΥΓ: Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα εφιάλτη και ως τέτοιο, ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα όσων δεν τον είδαν.

                                                                                                                                      Γ.Χ.Κ.

συνέχεια »

Τις τρανές τσ αποκριές

Απόκρεω: από+κρέας δηλαδή αποχή από κρέας.
Carna+vale: κρέας+αποχή
 Ένα βράδυ κάποιου Οκτώβρη, πριν από αρκετά χρόνια σε ένα Γαία festival, που οργάνωνε τότε ο Στεφανίδης στις καλές εποχές του Μύλου, εμφανιζόταν η αείμνηστη πλέον Δόμνα Σαμίου με την ορχήστρα της. Τότε ακόμα οι συναυλίες ήταν και λίγο διαδραστικές, όχι σαν τα φιξαριρισμένα προγράμματα του σήμερα. Εκεί που η ορχήστρα και η Σαμίου παίζανε τα Μικρασιάτικα και τα παραδοσιακά, μια κοπέλα από την πλατεία της "αποθήκης" φώναξε και ζήτησε να παίξουν  και κανένα από τα αποκριάτικα-σατυρικά. Η Σαμίου ετοιμόλογη της απάντησε: Οι παλιές γυναίκες που μου μαθαίνουν αυτά τα τραγούδια, λένε ότι πρέπει να τα τραγουδάς μόνο την περίοδο  της απόκρεω και όχι όποτε να 'ναι, γιατί αλλιώς θα πέσουν οι τρίχες απ' το μουνί σ'.
 Η ελληνική αποκριά είναι μια παγανιστική Διονυσιακή γιορτή ενσωματωμένη στην Χριστιανική τυπολατρία  Έχει σχέση με την εποχιακή αναγέννηση της  ζωοδότρας φύσης και γι' αυτό στις αγροτικές περιοχές παρομοιάζεται με τα φαλλικά σύμβολα της γονιμότητας.
 Στη Μάδυτο και Νέα Μάδυτο η καθημερινότητα και τα έθιμα δεν ήταν ποτέ άμεσα συνδεδεμένα με την γη, αφού ο πληθυσμός δεν ήταν ποτέ αμιγώς αγροτικός. Οι Μαϋτιανοί αποκρεύανε με συμπόσια σε μεγάλες παρέες και οικογένειες, με μαντί, με γαλατόπιτες και σαραγλί. Οι ιστορίες που άκουγα στο σπίτι από παιδί ήταν για τις καρναβαλικές μεταμφιέσεις του παππού μου και του μπάρμπα μου του Στέφανου του Χανού, που άφησαν εποχή. Γίνονταν καρναβάλια με ένα παλιό ρούχο, λίγο φούμο, πολύ σατυρική διάθεση και αμολιούνταν στα σοκάκια και στα σπίτια γνωστών και φίλων για να σατυρίσουν και να γλεντήσουν. Για κάθε σπίτι ή καφενείο που πήγαιναν είχαν πλέξει από πιο μπροστά το τραγούδι του και το απήγγειλαν μόλις έμπαιναν μέσα. Αυτού του τύπου το καρναβάλι βρήκαμε και ακολουθήσαμε και εμείς ως παιδιά. Ένα παλιό κοστούμι, ένα παλιό φουστάνι, ένα μπαστούνι πιο μεγάλο από το μπόι μας, βάψιμο με λουλάκι και έτοιμες οι μτσούνες για αμόλα στα σπίτια και στα σοκάκια. Με το καουμπόικο καπέλο, το πιστόλι με τις καψούλες και το ραμμένο σιρίτι στο μανίκι και στο μπατζάκι, πηγαίναμε  τα κλίκια και τα δώρα της αμια-Κατοστάραινας στην συμπεθέρα της, του αρραβωνιασμένου γιου της και τούμπαλιν.Έτσι ήταν το έθιμο τότε , να ανταλλάσσουν δώρα και κλίκια οι οικογένειες των αρραβωνιασμένων.  Με το μπαχτσίσι που πέρναμε από τις συμπεθέρες βολίδα στον Κούμπουρλη για ανεφοδιασμό σε καψούλες για να πυροβολούμε τρέχοντας πίσω από τους  μεγαλύτερους μας καβαλάρηδες που διέσχιζαν πάνω κάτω το χωριό. Μετά ήρθε η "αλλαγή" ( πολιτική-πολιτιστική-ηλικιακή) και μαντρωθήκαμε στις καφετέριες. Αργότερα, με τα νέα ήθη και με τα λεφτά των κουτόφραγκων στήναμε εξέδρες και παρελάσεις. Δεν μπορώ να πω όμως και εκείνες οι "Στουπιάδες" αφήσανε εποχή.
  Στα σπίτια όταν αποκρεύαμε οι μεγάλες παρέες και οικογένειες, γυρίζαμε το ζαχαρένιο κλίκι και προσπαθούσαμε να το πιάσουμε στον αέρα. Αρχαίο απομεινάρι που θυμίζει τους κορδακισμούς ( κωμικούς χορούς ) των Διονύσιων μυστηρίων. Τα κλίκια είναι "ψωμιά" αφιερωμένα στους Θεούς, που το Πάσχα λέγονται κουλούρες, της Παναγίας αυτοσμένια και την πρωτοχρονιά Βασιλόπιτες.
 Το μεγάλο γεγονός της αποκριάς για κάθε αγόρι από δέκα μέχρι 18 χρονών είναι φυσικά η "καμήλα". Ανατολίτικης προέλευσης έθιμο διασκορπισμένο σε όλα τα Βαλκάνια. Ο ερχομός της  καμήλας, το κατ' εξοχήν ζώο των καραβανιών της ανατολής, σήμαινε τον ερχομό των αγαθών. Οι καμπάνες χτυπούσαν χαρούμενα και τα παιδιά έβγαιναν από το χωριό για να υποδεχθούν την καμήλα χτυπώντας τενεκέδες και κάνοντας φασαρία.Στην αναπαράσταση αυτής της κατάστασης, η μαρίδα του χωριού συνοδεύει την "καμήλα" που την σέρνουν και την γυρίζουν στο χωριό οι 18χρονοι που θα πάνε φαντάροι την επόμενη χρονιά.
 Η Καθαρά Δευτέρα πήρε το όνομά της γιατί από το πρωί καθαρίζονταν τα σπίτια από τα αποκριάτικα γλέντια και το απόγευμα καθαρίζονται οι ψυχές στο μεγάλο εσπερινό που είναι και το εναρκτήριο λάκτισμα,  όπως θα λέγαμε και σήμερα, για την μεγάλη νηστεία. Η μέρα αυτή, τα παλιά χρόνια στη Μάϋτο ήταν ημέρα απόλυτης νηστείας καθ' όλη την διάρκειά της και μόνο αφού ακούγανε το "Κύριε των δυνάμεων μεθ' ημών γενού" στον εσπερινό, τότε μπορούσαν να φάνε τα νηστίσιμα.
 Μετά ήρθαν τα Αθηναϊκά  κούλουμα με φαγοπότια και χορούς. Μετά το γλέντι στου Φιλοπάππου, φουστανελοφόροι Ρουμελιώτες χόρευαν  τσάμικα μπροστά στον Όθωνα στις στήλες του Ολυμπίου Διός. Οι κολώνες αυτές και η παράφραση της λέξης, κατά έναν μύθο δώσανε το όνομα στη γιορτή.
 Στη Νέα Μάδυτο συνεχίζαμε να είχαμε λουλάκια, μτσούνες, γλέντια και φυσικά το πέταγμα του αετού· μια διασκέδαση που μας κρατούσε συντροφιά όλη την άνοιξη.
 Και μερικοί το πήραμε σερί κορδόνι και το συνεχίζουμε μέχρι τώρα.

 Βαφτείτε, πιείτε, χορέψτε!
                                                                                                                                     Κουκ

συνέχεια »

Τελικά οι Ελληνίδες γυναίκες τα ξέρουν όλα???

  Μιας κι όπως αποδείχθηκε με τα σοβαρά άκρη δεν θα βγάλουμε και τζάμπα στεναχωριόμαστε σκέφτηκα με αφορμή την ημέρα της γυναίκας και με την συνήθη καθυστέρηση, να γράψω δυο αράδες γι' αυτά τα υπέροχα πλάσματα, που μας συντροφεύουν απ' την έκπτωσή μας απ' τον Παράδεισο και μετά.
  Το τι θα επακολουθούσε της Πτώσεως του ανθρώπινου γένους λίγο-πολύ θα μπορούσαμε να το φανταστούμε. Απ' τη στιγμή που όλα ξεκινάνε μ' ένα: ''-Καλά βρε χαϊβάνι δεν παίρνεις χαμπάρι ότι το μήλο είναι το πιο σούπερ ουαουα φρουτάκι γι' αυτό δεν σ' αφήνει ο Μεγάλος να το πάρεις!!!'' κι εμείς σαν πραγματικά χαϊβάνια το πήραμε, το φάγαμε και μας έκατσε στο λαιμό, όλα τα επόμενα θα μπορούσαμε να τα υποθέσουμε χωρίς να 'μαστε δα κι ο Ιούλιος Βερν!
   Κατ' αρχάς να υπογραμμίσω πως η Ελληνίδα γυναίκα στους περισσότερους τομείς είναι μια κατηγορία μόνη της. Κάπως την πλησιάζει η Ιταλίδα, κυρίως της Κεντρικής και της Νότιας χώρας, αλλά μόνο σε κάποιους τομείς. Η υπόλοιπη Ευρώπη, η Αμερική κι ο πολιτισμένος κόσμος απλά υποκλίνεται στο μεγαλείο της. Με τον Τρίτο και τον Τέταρτο κόσμο σύγκριση δεν γίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον.
  Αυτή η Σιμόν Ντε Μποβουάρ όταν έγραφε το ''Δεύτερο Φύλο'' σίγουρα δεν μπορούσε να διανοηθεί αυτό που συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία, γιατί αλλιώς θα 'γραφε κι ένα βιβλίο για μας τους δύστυχους.
  Το αν γεννιέται ή γίνεται, αυτή η κινούμενη εγκυκλοπαίδεια που λέγεται Ελληνίδα γυναίκα είναι ένα θέμα που δεν το 'χω λύσει. Πιθανώς και τα δυο. Πάντως για να λέμε την αλήθεια το google και τα smart phones κατάφεραν ισχυρό πλήγμα στο πεδίο δράσης της. Έχεις το κινητάκι σου γκουγκλάρεις και βρίσκεις (?) την απάντηση στο ζήτημα. Παλιότερα έπρεπε ν' ανοίγεις εγκυκλοπαίδεια (αν δεν την είχες πετάξει με την είσοδο της), να ψάχνεις και καλά κρασιά.
   Φυσικά με την τεχνολογία δεν πλήττεται με κανέναν τρόπο η ''συναισθηματική ευφυία'' και το πεδίο δράσης της (γιατί στη μαθηματική ευφυία δεν είναι συνήθως ιδιαίτερα καλές!). Αντιλαμβάνονται τα πάντα. Τα ξέρουν όλα. Έχουν λύση για όλα. Θυληκά μυαλά. Γεννάνε. Ξέρουν πως είσαι μαμάκιας κι ας έχεις να δεις τη μάνα σου 2 χρόνια.
Ξέρουν πως αδικείσαι στη δουλειά. Ξέρουν πως το αφεντικό σου σε ''χώνει'' κι ο συνεταιρός σου σε κλέβει. Ξέρουν τι έκανες λάθος και δεν τα 'κονόμησες. Ξέρουν πως είσαι αγαθός και σ' εκμεταλλεύονται. Ακόμη κι αν είσαι ο Άκης κι αυτή η Βίκυ, πιστεύουν πως δεν πήρες αυτά που άξιζες και κοντά σε σένα ''χαντακώθηκε'' κι αυτή. Πιστεύουν πως χάθηκαν ευκαιρίες όταν δεν άκουσες εκείνο το:''στα 'λεγα ΕΓΩ!!!''. Όλη αυτή η παντογνωσία στην περίπτωση που δεν έχουν περάσει απ' τη δουλειά σου. Αν τυχόν κι έχουν περάσει για καφέ ή έχουν ασχοληθεί κανένα μισάωρο, έχεις μπροστά σου μπιζνες πλαν για τρεις δεκαετίες χωρίς να ξοδέψεις δραχμή. Τυχερούλη!!!
   Σ' έχουν ''ρίξει'' στα κληρονομικά. Πάντα. Ακόμη κι αν έχεις πάρει τα 4 απ' τα 5 σπίτια και τα υπόλοιπα 6 αδέρφια σου μοιραστήκαν το πέμπτο, εσύ είσαι ο αδικημένος. Εσύ και δεν το 'χεις καταλάβει γιατί όπως είπαμε νωρίτερα είσαι χαϊβάνι. Αν παρ' αυτά, είσαι επιτυχημένος και τα 'χεις 'κονομήσει την προβληματίζεις λιγάκι. Μετά φυσικά διαπιστώνει πως αν είχες ακούσει τις συμβουλές της όλα θα είχανε διπλή επιτυχία.
  Απορούσα πάντα κι απορώ ακόμη πως μαθαίνονται ''τα μούτρα''. Είναι άραγε εκ γενετής ή επίκτητα? Ό,τι κι αν είναι πάντως, είναι αποτελεσματικό. Αυτή η εκ των προτέρων, ερώτηση-κόλαφος:''-Τι έχεις ?'' και η εξίσου καταστροφική απάντηση:''-Τίποτα!'' έχει οδηγήσει στον τοίχο τα μισά ζευγάρια του πλανήτη. Αυτή η τακτική ξεκινάει μ' έναν μαγικό τρόπο γύρω στα 7-8. Στα 12-13 ολοκληρώνεται και στα 14-15 είναι έτοιμες πια να ''τηγανίσουν'' τον κάθε πικραμένο. Εκεί γύρω στα 12, στην προεφηβεία, τα κορίτσια λόγω και της γρηγορότερης ανάπτυξής τους, πονηρεύουν και παίρνουν ένα αβαντάζ σε σχέση με τα συνομίληκα αγόρια. Αυτό το αβαντάζ δεν δείχνουν διατεθιμένες να το εγκαταλείψουν για όλη τους τη ζωή. Τα αγόρια-άντρες γι αυτές είναι ''χάφτες'' κι αυτό δεν αλλάζει με τίποτα. Εκτός αν μιλάμε για τον Sakis. Κι ας μη μπορεί να βάλει δυο λέξεις στη σειρά. Κι ας τον ''τύλιξε'' το σαχλοκούδουνο, η ξερακιανή, η ανέραστη, η στραβοκάνα, η στραβομύτα η Ζυγούλη. Συνέβη απλά γιατί δεν γνώρισε αυτές. Η ποικιλία και η εφευρετικότητα των χαρακτηρισμών της ''αντιπάλου'' είναι πάντα μοναδική. Εκεί το γυναικείο μυαλό στροφάρει με χίλια και η παρατηριτικότητα είναι ''γερακίσια''.
   Όλα τα παραπάνω παραμερίζονται για τα μικρά διαστήματα των μεγάλων ερώτων. Για πολύ-πολύ λίγο. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό τα διαχειρίζονται ακόμη κι ερωτευμένες.
  Εξαιρετικές και άριστα συμβουλευμένες από την Ελληνίδα μάνα, σχετικά με το πως ''θα τυλίξουν'' τον άντρα της ζωής τους. Για το πως θα μπλέξουν και το πως θα ξεμπλέξουν. Για το πως θα μεγαλώσουν τα παιδιά και πως θα τα διαπαιδαγωγήσουν. Εκεί η Ελληνίδα, γιαγιά πια, έχει έναν ρόλο ολ αράουντ. Υποσκελίζει παιδιάτρους, βιβλία και παιδαγωγούς. Απλά τα ξέρει όλα.
  Το ιατρικό κομάτι της Ελληνίδας γυναίκας δεν θα μπορούσε να είναι δευτερεύον. Απόγονοι του Ιπποκράτη και του Γαληνού (όχι του Γαλήν' του δικού μας, μη μπερδεύεστε!), έχουν τις γνώσεις και την άποψη δια πάσαν νόσον. Γνώσεις κυρίως παθολογικές, παιδιατρικές και γενικής Ιατρικής. Σπανίζουν οι περιπτώσεις εξειδίκευσης. Εξ' ου και η πασίγνωστη κραυγή της Ελληνίδας Μάνας:''-Ζακκέτα!!!''
  Σελίδες ατέλειωτες θα μπορούσα να γράψω. Για τις γυναίκες που μας περιτριγυρίζουν ως κόρες, σύζυγοι, γκόμενες, αδερφές, φίλες και μαμάδες. Τα ζείτε και τα ξέρετε όλοι σας. Άλλοι λιγότερο κι άλλοι περισσότερο. Για τις γυναίκες που διάβασαν το κείμενο και πιθανώς τα ''πήραν'' στο κρανίο, μια ειλικρινή συγγνώμη και μια αναγνώριση της αγνής μου πρόθεσης.
   Και για να ''γλυκάνω'' λιγάκι το κλείσιμο μια διαπίστωση και μια συμβουλή. Η διαπίστωση είναι πως δεν χωράει αμφιβολία πως η γυναίκα (κι αφού ζούμε στην Ελλάδα, η Ελληνίδα γυναίκα) είναι το ''αλάτι της ζωής''. Και η συμβουλή: ΧΑΛΑΡΩΣΤΕ κορίτσια...

συνέχεια »

Καλή μελισσοκομική χρονιά!

 Καλή μελισσοκομική χρονιά! Καλά ξενύχτια και καλά ξημερώματα με τα κορίτσια.Μετά από πολύ καιρό, αποφάσισε σιγά σιγά ο ήλιος να κάνει την μεγαλοπρεπή του εμφάνιση και στα μέρια μας. Ξεκινάει επιτέλους η δουλειά έξω. Με τις αγωνίες για τον καιρό, για τις ανθοφορίες, για τις αποδόσεις. Ένα Μαγιάτικο ξημέρωμα στο παλιούρι και μια Αυγουστιάτικη πανσέληνο στη λυγαριά όμως, σε ξεπληρώνουν για όλα!

συνέχεια »

Από τον Πινοσέτ ως τον Τσάβες.

   Από τον Πινοσέτ ως τον Τσάβες είναι ένα τσιγάρο δρόμος. ''Τσιγάρο ατέλειωτο'', που λέει κι ο Μάλαμας, νοτιοαμερικάνικο και μπερδεμένο, θα πω εγώ. Μεγάλη κουβέντα άνοιξε, τώρα που ο μεγάλος(?) ηγέτης έφυγε για τον άλλο κόσμο, για το αν οι αφίσες στα εφηβικά δωμάτια πρέπει να μοιραστούν στη μορφή του μεγάλου Τσε και την δική του. Θα το δείξει η ιστορία.
   Πάντως εμείς, εμφανώς οργισμένοι (γιαλαντζί και κομπιουτερέ) με όλους και με όλα και γουστάροντας τρελά αυτούς που πάνε κόντρα στα κατεστημένα, τον ανακυρήξαμε ηγέτη-παράδειγμα για τον αντιαμερικανισμό του και την ιδιαίτερη πορεία του. Στείλαμε και τον Αλέξη στην κηδεία του χωρίς να φοβόμαστε για την προφορά του στ' αγγλικά, μια και στη Λατινική Αμερική σπάνια θα βρεις καλύτερα αγγλικά απ' τα δικά του. Ο Κάστρο (ο αδερφός του Φιντέλ) τον υποδέχθηκε ως τον Ευρωπαίο επαναστάτη, η χήρα του Τσάβες τον αγκάλιασε θερμά και το προφίλ του Αλέξη εξισορρόπησε, μετά το πλήγμα που δέχθηκε από τις συναντήσεις του με συστημικούς Γερμανούς κι Αμερικανούς. Παρεμπιπτόντως, για τον εν δυνάμει πρωθυπουργό μας, πιστεύω πως βαδίζει σωστά κι ας τον χαρακτηρίζουν οι μισοί συστημικό κι οι άλλοι μισοί εξτρεμιστή. Ηγέτες τύπου Αχμαντινετζάντ ή Τσάβες είναι αδύνατο να υπάρξουν στην προηγμένη Ευρώπη κι ας πιστεύουμε πως έχουμε εξαθλιωθεί αρκετά. Βρισκόμαστε ακόμη στην 35η θέση των πλουσιότερων χωρών. Ηγέτες τέτοιου τύπου ίσως να ταίριαζαν στην Ελλάδα του '50, όπως ταιριάζουν τώρα σε χώρες, που η εξασφάλιση των βασικών αγαθών επιβίωσης σε μεγάλο αριθμό πολιτών αρκεί για ν' αναδείξει τον μεγάλο πολιτικό άνδρα.
   Τέτοια χώρα ήταν και είναι και η Βενεζουέλα. Με πολύ κόσμο κάτω από τα όρια της φτώχειας και μ' ένα Καράκας που πρέπει να 'ναι η πόλη με την μεγαλύτερη εγκληματικότητα στον κόσμο. Σ' αυτή τη χώρα ευδοκίμησε ο Hugo κάνοντας ''θαύματα'', όσον αφορά την παιδεία την υγεία την αναδιανομή της γης και γενικά την μείωση του ποσοστού ανθρώπων που ζει κάτω απ' τα όρια της φτώχειας. Σ' αυτή τη χώρα έκανε αποτυχημένα στρατιωτικά πραξικοπήματα, στην αρχή της καριέρας του κι απ' αυτή τη χώρα δεν έπαψε να πουλάει πετρέλαιο στους δαίμονες-Αμερικανούς. Αυτής της χώρας την εξουσία εκμεταλευόμενος ενίσχυσε το προφίλ του και κατηύθυνε τα Μ.Μ.Ε. για να μπορεί να κερδίζει τις επανειλημμένες εκλογικές αναμετρήσεις(που πιθανώς να τις κέρδιζε ούτως ή άλλως, ίσως με μικρότερη πλειοψηφία) και μ' αυτή την εξουσία άφησε κενά όσον αφορά την τύχη αρκετών αντιφρονούντων. Με ελεύθερους σκοπευτές αυτής της χώρας, στην απεργία των συνδικάτων του 2002, άφησε πίσω του 17 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Κι αν όλα αυτά μας βολεύει να πούμε πως είναι αμερικανική προπαγάνδα, θα σας θυμίσω πως τα παρουσίασε η Διεθνής Αμνηστία, της οποίας τα συμπεράσματα πολύ συχνά χρησιμοποιούμε (αριστεροί και δεξιοί).
  Μπορούμε να πούμε φυσικά πως αν δεν σπάσεις αυγά, ομελέττα δεν γίνεται. Δεν θα πρέπει, σύμφωνα μ' αυτή τη λογική κάποιοι αντιφρονούντες να καταστρέφουν το κοινό καλό. Έτσι λοιπόν ο Hugo όπως κι ο Φιντέλ, προκειμένου για την ευτυχία και την ευημερία των υπολοίπων να ''ξεπάστρεψε'' μερικούς. Σταλινική η λογική. Απαράδεκτη. Ή για να πλησιάσουμε σε χώρο και χρόνο, Πινοσετική. Διαφέρει σαφώς ο αριθμός νεκρών και αγνοουμένων. Άλλο 100.000 κι άλλο 17 ή 50 άνθρωποι. Σίγουρα. Και σίγουρα θα 'ταν ιεροσυλία να συγκρίνουμε ένα τέρας που βύθισε στη θλίψη μια ολόκληρη χώρα (ακόμη θυμάμαι τις διηγήσεις φίλης Χιλιανής για την καθημερινότητα των εξαφανίσεων και του θανάτου) μ' έναν ηγέτη που αν μη τι άλλο οδήγησε την χώρα του αποφασιστικά και θαρραλέα πολύ-πολύ μπροστά. Αξίζει να αναφέρω πάντως πως και για τον αχρείο τον Πινοσέτ, δεν ήταν λίγες οι φορές που Χιλιανοί σε συζητήσεις μαζί μου, αναφέρθηκαν με πολύ κολακευτικά λόγια στην πρόοδο(?) που συντελέστηκε στη χώρα τους. Πιθανότατα σαν τις δικές μας αναφορές στις γέφυρες και τα αρδευτικά έργα της Χούντας. Να λείπει το βύσσινο.
   Αλλά για να το πάρουμε ξανά απ' την αρχή: απλά διαφωνώ στο να κάνουμε πόστερ για το δωμάτιο τον κάθε Τσάβες. Ας μείνουμε με τον Μέσσι και τον Κριστιάνο Ρονάλντο.
  Όχι τίποτα, αλλά μη βρεθούμε σαν τους κομμουνιστές των προηγούμενων δεκαετιών, να υποστηρίζουμε τον κάθε Πολ-Ποτ και στο τέλος να μάθουμε πως δολοφόνησε τη μισή Καμπότζη.
  Αυτοί οι ελέω Θεού ηγέτες με τρομάζουν Κι ας φωνάζουμε για Χούντα όταν τρώμε τα δακρυγόνα. Κι ας φωνάζουμε για Χούντα όταν οι εθνικοί μας εργολάβοι με τα κανάλια τους και τις εφημερίδες τους δηλητηριάζουν τα μυαλά μας. Κι ας εξοργιζόμαστε, όταν για ένα κομμάτι ψωμί ξεπουλάνε τα Σκουριασμένα και τα ξεσκούριαστα.
  Αν δεν τους γουστάρουμε μπορούμε να τους στείλουμε στον αγύριστο, χωρίς να κινδυνεύουμε να βρεθούμε διακοπές στη Γυάρο και τη Μακρόνησο σαν τον παλιό καλό καιρό, απ' τους δικούς μας Πινοσέτ και Τσαουσέσκου.
  Κι ας μη μοιάζει (ευτυχώς) ο Αλέξης τόσο πολύ στον συγχωρεμένο τον Τσάβες...

συνέχεια »

Νο

ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
«Δούλευε, δούλευε γυναίκα
πολέμα μια ψυχή για δέκα

σ’ αυτόν τον κόσμο το σκληρό
από το σπίτι στο εργαστήρι
μεσ’ στο χιονιά, μεσ’ στο λιοπύρι
δίχως να βρεις αναπαυμό.

Γυναίκα της αγάπης το λουλούδι
του βίου χάδι και τραγούδι
πιστή συντρόφισα γλυκειά
πολέμα για να ζήσης τα παιδιά σου
πολέμα για τη λευτεριά σου»

Δώρη Άνθη

 Η καταπληκτική κινηματογραφική ταινία "Νο" που παίζεται αυτήν την εποχή στις σκοτεινές αίθουσες, μας μεταφέρει την αληθινή ιστορία ενός νεαρού διαφημιστή που βασιζόμενος στην δύναμη της τηλεόρασης αντέστρεψε τη θέληση του Χιλιανού λαού.
 Το '88 μετά από την αφόρητη  διεθνή πίεση, ο δικτάτορας Πινοσέτ, διενεργεί  δημοψήφισμα για το αν θα συνεχίσει να κρατάει ή όχι την εξουσία στη Χιλή. Παραχωρεί από 15 λεπτά τηλεοπτικό χρόνο στο Si και στο No για τις επόμενες 27 μέρες, που τα πετάει στην μεταμεσονύχτια τηλεοπτική ζώνη, αφού πιστεύει ότι επειδή κοιμάται αυτός, κοιμούνται όλοι και έτσι δεν θα τα δει κανένας. Η αντιπολίτευση συστρατεύεται και με μπροστάρη τον νεαρό διαφημιστή προβάλει την χαρά και το μέλλον. Μέσα σε 27 μέρες, το 87 τις εκατό της αποχής γίνεται 57 τις εκατό  Νο κατά της χουντικής εξουσίας.
 Στην Ελλαδική κατ΄όνομα δημοκρατία, απέχουμε πόρρω από το να έχουμε έστω κι αυτό το δεκαπεντάλεπτο αληθινής εικόνας. Έτσι, καταπίνουμε αμάσητα τα προπαγανδιστικά τούβλα της "μαζικής ενημέρωσης". Νέοι άνθρωποι, καταπίνουμε αμάσητα τα περί δικτατορίας του Τσάβες.  Ενός ηγέτη που κέρδισε 14 εκλογικές αναμετρήσεις, που το μότο του ήταν "ψωμί για όλους τους υποσιτιζόμενους Βενεζολάνους πρωί, μεσημέρι, βράδυ,  υγεία και παιδεία για όλους". Ενός ηγέτη που κατάφερε σταθερή ανάπτυξη 4,5 τα εκατό τα τελευταία  10 χρόνια· που παρ' ότι πετρελαιοπαραγωγός χώρα, ισοσκέλισε τα έσοδα του προϋπολογισμού έτσι ώστε πετρέλαιο-φόροι να αποφέρουν τα ίδια, κάτι που δείχνει οικονομική ευφυία. Έναν ηγέτη που κατάφερε να κατεβάσει το εξωτερικό χρέος στο 14 τις εκατό του Α.Ε.Π., η χρεοκοπημένη Ε.Ε. που ο μέσος όρος του εξωτερικού της χρέους είναι στο 87 τις εκατό, τον αποκαλεί δικτάτορα και σνομπάρει την κηδεία του μη στέλνοντας αντιπρόσωπο της. Και εμείς, αναμασούμε τα λόγια της προπαγάνδας της.
 Όπως αναμασούμε την προπαγάνδα περί γιορτής της γυναίκας. Μία ημέρα μνήμης, σύμβολο του ταξικού αγώνα των Νεοϋορκέζων  γυναικών για καλύτερες συνθήκες εργασίας, την μετατρέπουμε σε φαλλική γιορτή συμπάθειας προς την γκόμενα, την μητέρα και την κόρη. Μία ημέρα σύμβολο του αγώνα των εργαζομένων για αξιοπρεπή διαβίωση, που την όρισε ο Αμερικάνικος και διεθνής σοσιαλισμός 65 χρόνια πριν τον Ο.Η.Ε., την μετατρέπουμε σε γυναικείο πάρτι και σε απλές αναφορές της "μαζικής ενημέρωσης" σε κάποιους αγώνες για δήθεν χειραφέτηση των γυναικών.
 Όπως επίσης καταπίνουμε αμάσητη την προπαγάνδα περί "επενδύσεων" , όπως ονόμασε το καθεστώς, τις ληστρικές-αποικιοκρατικές συμβάσεις που υπέγραψε ο Πάχτας και ο Παπακωνσταντίνου  με την Καναδική πολυεθνική. Το γη και ύδωρ που πρόσφερε το καθεστώς στους Καναδούς, με λίγες κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας για αντάλλαγμα, δεν πρέπει να μας  εφησυχάζει. Και δεν πρέπει να μας εφησυχάζει γιατί το διακύβευμα δεν είναι ούτε οικολογικό, ούτε περιβαλλοντικό. Είναι η υποταγή που θέλουν να μας επιβάλουν οι εκλεγμένες κυβερνήσεις μας  απέναντι στους διεθνείς χρυσοθήρες· απέναντι στα θέλω μας. Είναι ότι οι μόνοι κερδισμένοι από την υπόθεση είναι οι Κεφαλαιούχοι και τα ντόπια πολιτικά λαμόγια. Γι αυτό λοιπόν,  το Νο στην προπαγάνδα  που βάζει μπροστά τους 1000 μεροκαματιάρηδες εργαζομένους και όχι την οικονομική ευμάρεια σύσσωμου του πληθυσμού  , πρέπει να είναι ηχηρό και αδιαπραγμάτευτο.
                                                                                                                                           Κουκ

συνέχεια »

Τι Εστί Γυνή;

Αυτό, ήταν το πρώτο ερώτημα που έπρεπε ν’ απαντήσουμε στο μαθητικά μας λευκώματα κι οι απαντήσεις ποικίλες, όμως όλες επικεντρωνόταν στο πλάσμα γυναίκα και τι ωραίο που είναι (εκτός βέβαια αν το δίναμε σε κανένα αγόρι να γράψει και μας στόλιζε κανονικά!)

Στην εφηβεία ήμασταν πολύ περήφανες, γιατί το φεμινιστικό κίνημα ήταν στα «πάνω» του κι όλες μιλούσαμε για τα κεκτημένα δικαιώματά μας (δικαίως βέβαια, μακάρι να ίσχυαν για όλες τις γυναίκες του κόσμου!) και ήμασταν ευτυχισμένες γι αυτό.
Μεγαλώνοντας όμως και βγαίνοντας στην «πραγματική ζωή» ανακαλύψαμε ότι όλοι μίλαγαν για τα δικαιώματά μας αλλά δυστυχώς (????) κανείς μα κανείς δε μας είπε για τις υποχρεώσεις μας!!!!! Κι ως γνωστό δεν υπάρχουν δικαιώματα χωρίς υποχρεώσεις…..και το αντίθετο.
Οι ρόλοι πολλοί!!! Θηλυκά, σύζυγοι, μάνες, εργαζόμενες απ’ τους πιο βασικούς και δεν το συζητώ, πρέπει να είμαστε τέλειες σ’ όλους αυτούς! Επίσης, να είμαστε καλές μαγείρισσες (όχι μόνο της μεσογειακής κουζίνας), καθαρίστριες, στυλίστριες, ντεκορατέρ, ταξιτζήδες κι ας μην αναφερθώ και σε κλάδους της ιατρικής (παιδίατροι, ψυχαναλύτριες, παθολόγοι). Ακόμα, θα πρέπει να είμαστε δασκάλες, καθηγήτριες, λογίστριες, οικονομολόγοι, γενικά να έχουμε περάσει απ’ όλες τις επιστήμες και να ‘χουμε πάρει και πτυχίο με καλό βαθμό!!!!
Και το χειρότερο……..μόλις, μας τ@ φορέσει κάποιος, ν’ αναρωτιόμαστε ποιο απ’ τα παραπάνω δεν κάναμε καλά!!!!!!!!
Φυσιολογικό; Είναι στη φύση μας; Στην ιδιοσυγκρασία μας; Φταίμε εμείς που τα πήραμε όλα πάνω μας; Φταίνε άλλοι που τους βολεύει αυτή η κατάσταση; Δεν ξέρω…..ακόμα αναρωτιέμαι...!

Για ένα πράγμα όμως είμαι σίγουρη ( για ν’ απαντήσω και στο ερώτημα του τίτλου ) Γυνή = ΖΩΗ  με ό,τι περικλείει αυτή η λέξη κι αυτό… είναι αδιαμφισβήτητο!!!!

ΧΡΟΝΙΑ μας ΠΟΛΛΑ  κορίτσια!!!!!


                                                                                                                                        Βίλλη

συνέχεια »

Φτώχεια που με κουρέλιασες, με νύχια ματωμένα, μεσ’ στα πολλά σου θύματα γράψε κι ακόμα ένα.

 Σήμερα η παγκόσμια φτωχολογιά θρηνεί ένα πρωτοπαλίκαρο της. Τον μπροστάρη της Ούγκο Τσάβες. Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας που μέχρι πριν από λίγο καιρό εκλεγόταν παμψηφεί από τον φτωχό λαό της, ήταν ένα σύμβολο όλων των αδυνάτων και των φτωχών της γης. Ανέλαβε μία καθημαγμένη χώρα από τον νεοφιλελευθερισμό της σχολής του Σικάγου, που έπληξε όλη την Λατινική Αμερική με 85 τοις εκατό πληθυσμό κάτω από το όριο της φτώχειας και την παρέδωσε ρίχνοντας αυτό το ποσοστό στο 35. Κατοχύρωσε συνταγματικά την εθνικοποίηση όλου του πλούτου της χώρας και άσκησε ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική διώχνοντας τις Αμερικάνικες βάσεις από το έδαφός της. Με λίγα λόγια άσκησε πολιτική που απέβλεπε στο να καλυτερέψει τη ζωή των πολιτών βγάζοντας την γλώσσα σε πολυεθνικά συμφέροντα και συμμαχίες.
 Βλέποντας το Λατινοαμερικάνικο φαινόμενο του  Τσάβες- Μοράλες από την απόσταση των χιλιάδων χιλιομέτρων που μας χωρίζουν,  οι γηγενείς καρεκλοκένταυροι Έλληνες, νομίζουμε ότι κάποια στιγμή εμφανίστηκαν από το πουθενά δύο παλιοί ινδιάνικοι Θεοί που κάνοντας την επανάσταση από πάνω προς τα κάτω, προσπαθούν να σώσουν τον λαό τους. Γι' αυτό λοιπόν δεν είναι παράξενο σήμερα, που στο διαδίκτυο όλοι οι Ελληναράδες εξυμνούμε τον Τσάβες. Τον Τσάβες που ένας ολόκληρος λαός ξύπνησε κάποια στιγμή από τον λήθαργό του και τον ψήφισε. Κάτι για το οποίο στην Ελλάδα μας πιάνει κρύος ιδρώτας στη σκέψη και μόνο να ψηφίσουμε ανθρώπους και παρατάξεις που διακηρύσσουν την εθνικοποίηση ( όχι κρατικοποίηση) του πλούτου που βρίσκεται εντός συνόρων και Α.Ο.Ζ.   Μας πιάνει κρύος ιδρώτας και μόνο που σκεφτόμαστε ότι υπάρχουν παρατάξεις στην Ελλάδα, που στο αξιακό τους σύστημα δεν υπάρχει το "ευχαριστώ την Αμερική" αλλά το "δουλεύω για την ευημερία των ανθρώπων που κατοικούν σ' αυτή τη χώρα". Μας πιάνει κρύος ιδρώτας και μόνο να σκεφτούμε να ζητήσουμε από τους αρχόντους μας την αναδιανομή του πλούτου, όπως έκαναν οι κολίγες στο Κιλελέρ τον Μάρτη του 1910.

 Ας όψεται. Έτσι κι αλλιώς ζούμε στη πιο τρελή χώρα του κόσμου. Στην χώρα που μέχρι χθες ψήφιζε κατά 80 τοις εκατό  ΠΑΣΟΚ-ΝΔ και ταυτόχρονα ήμασταν οι πιο περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι πολίτες της Ε.Ε. Είμαστε αυτοί που χθες ψηφίζαμε κατά 60 τα εκατό Παπαγεωργόπουλο και Ψωμιάδη και σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένας που να παραδέχεται ότι υπήρξε  ψηφοφόρος τους. Είμαστε αυτοί που βγάλαμε έναν αναστεναγμό ανακούφισης που ο Σύριζα δεν έκοψε πρώτος το νήμα τον Ιούνιο αλλά τώρα οι φωτογραφίες του Τσάβες κάνουν παρέλαση.

 Υ.Γ. Ο τίτλος είναι στίχος της Ευτυχίας Παπαγιανοπούλου
                                                                                                                                                 Κουκ

συνέχεια »

Κόλαφος το πόρισμα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ για το χρυσό της Χαλκιδική

 Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Μελισσοκομική επιθεώρηση, μιας και ο ένας εκ των μελετητών ο Ανδρέας Θρασυβούλου, είναι ο γκουρού της μελισσοκομίας στο Α.Π.Θ., τον Ιούλιο του '12. Είναι μεγάλο  με πολλά στοιχεία και μάλλον θα κουράσει. Όμως αυτός που θα μπει στον κόπο να το διαβάσει θα μπορεί να έχει άποψη.

 

     

ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΜΕΛΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ του ΑΠΘ

Η Γενική Συνέλευση της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) με αριθμό 692/22-6-2012, μετά από αίτηση του Συντονιστικού Οργάνου των Φορέων της Ιερισσού και των πέριξ, εξουσιοδότησε Επιτροπή ειδικών, από μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού της Σχολής, να αποφανθεί για το ‘εάν και κατά πόσο η επέκταση των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στη Β. Α. Χαλκιδική είναι συμβατή με αγροτικές δραστηριότητες όπως, η Γεωργία, η Κτηνοτροφία, η Μελισσοκομία, η Αλιεία, κ. ά.’.

Η Επιτροπή αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη:

1. Αποστολίδης Απόστολος, Αναπληρωτής καθηγητής Ιχθυολογίας

2. Δημάση-Θεριού Κορτέσσα, Καθηγήτρια Δενδροκομίας

3. Θρασυβούλου Ανδρέας, Καθηγητής Μελισσοκομίας

4. Λαζαρίδης Χαράλαμπος, Καθηγητής Μηχανικής Τροφίμων

5. Νικολάου Νικόλαος, Καθηγητής Αμπελουργίας

6. Ντότας Δημήτριος, Καθηγητής Διατροφής Αγροτικών Ζώων

7. Παναγιωτόπουλος Κυριάκος, Καθηγητής Εδαφολογίας (συντονιστής)

8. Σέμος Αναστάσιος, Καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας

9. Τσιάλτας Ιωάννης, Λέκτορας Εφαρμ. Φυσιολ. Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας.Η Επιτροπή αφού μελέτησε το ‘Επενδυτικό Σχέδιο Ανάπτυξης των Μεταλλείων Κασσάνδρας από την «Ελληνικός Χρυσός» Α. Ε. (2006)’, τη ‘Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μεταλλευτικών-Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων της Εταιρείας Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική (ΜΠΕ)’ και έλαβε υπόψη αποφάσεις Θεσμικών και Επιστημονικών Φορέων όπως του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, του Πρυτανικού Συμβουλίου του ΑΠΘ και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, κατέληξε στα ακόλουθα:

1. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Η περιοχή που έχει παραχωρηθεί στη εταιρία ‘ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ’, για μεταλλευτική δραστηριότητα (Ν.3220/2004) χαρακτηρίζεται από έντονο επιφανειακό 2

ανάγλυφο, έχει έκταση 317.000 στρεμμάτων και καλύπτεται κατά περίπου 90 % από δάση. Μεγάλο μέρος αυτής της έκτασης αποτελεί περιοχή NATURA 2000 αλλά υπάρχουν σε αυτήν και άλλες προστατευόμενες περιοχές. Η περιοχή επίσης χαρακτηρίζεται από πλούσια χλωρίδα και πανίδα με σπάνια, κινδυνεύοντα και αυστηρώς προστατευόμενα από διεθνείς συμβάσεις είδη. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η εκτεταμένη ακτογραμμή της (περίπου 77 χιλιόμετρα).

Η βορειοανατολική (Β. Α.) Χαλκιδική έχει να επιδείξει σημαντικούς αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους καθώς είναι γενέτειρα του Αριστοτέλη και σε αυτήν βρίσκεται η Διώρυγα του Ξέρξη ενώ αποτελεί την πύλη του Αγίου Όρους. Πέραν αυτών υπάρ-χει σημαντικός αριθμός αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων μικρότερης ίσως σημα-σίας οι οποίοι καλύπτουν όμως μια πολύ μακρά χρονική περίοδο (από την Παλαιολιθική εποχή, τους Περσικούς πολέμους, την Κλασσική περίοδο της Αρχαιότητας, τους Ελληνιστικούς χρόνους, το Βυζάντιο και μέχρι τη σύγχρονη εποχή (Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, 2012)).

Το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος της περιοχής σε συνδυασμό με τους αρχαιολογικούς-ιστορικούς χώρους έχει ως αποτέλεσμα η περιοχή να αποτελεί πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό, κυρίως παράκτιο θερινό, από Έλληνες και ξένους. Η συμμετοχή του τουρισμού στο ΑΕΠ της Β.Α. Χαλκιδικής εκτιμάται σε 15-20 % του τοπικά παραγόμενου ΑΕΠ (Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, 2012). Πιστεύεται ωστόσο ότι η περιοχή προσφέρει τη δυνατότητα ανάπτυξης και άλλων μορφών τουρισμού (Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, 2012) που θα συμβάλλουν και στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

Στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής έχει αναφερθεί και καταγραφεί μεγάλος αριθμός σεισμών από την αρχαιότητα έως και τις ημέρες μας. Μόνο κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα αναφέρονται οκτώ σεισμοί εκ των οποίων οι τρεις ήταν μεγέθους από 7 έως 7,5 (1905, 1932 και 1968), τέσσερις από 6,1 έως 6,6 (1902, 1923, 1947 και 1978) και ένας 5,3 (1995) βαθμούς της κλίμακας Richter (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μεταλλευτικών-Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων της Εταιρείας Ελλη-νικός Χρυσός στη Χαλκιδική (ΜΠΕ), Παράρτημα Χ, Σεισμοτεκτονική Μελέτη, Πίνακας 2).

2. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις στην Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής δίνονται ανά είδος, επιφάνεια και ως ποσοστό στον Πίνακα 1. Όπως φαίνεται από τον Πίνακα 1, 3

μεταξύ των καλλιεργειών επικρατούν τα σιτηρά και ακολουθούν οι ελιές, ενώ οι άλ-λες καλλιέργειες συναντώνται σε μικρότερα ποσοστά.

Πίνακας 1. Εκτάσεις που καταλαμβάνουν οι καλλιέργειες στην Περιφερειακή

Ενότητα Χαλκιδικής Καλλιέργεια Έκταση

(στρέμματα)

Ποσοστό %

Σιτηρά 427.237 45,86

Αραβόσιτος 3.547 0,38

Όσπρια 681 0,07

Βιομηχανικά φυτά 18.468 1,98

Κτηνοτροφικά φυτά 37.437 4,02

Κηπευτικά 14.327 1,54

Πεπονοειδή 3.700 0,40

Αμπέλια 18.874 2,03

Ελιές 280.559 30,11

Δενδρώδεις καλλιέργειες 30.638 3,29

Σύνολο καλλιεργούμενων 835.468 89,67

Σύνολο καλλιεργήσιμων 931.675 100,00

Αγρανάπαυση 96.207 10,33

Πηγή : ΕΛ.ΣΤΑΤ – Γεωργική Στατιστική 2009.

Στην περιοχή που σχεδιάζεται να επεκταθούν οι μεταλλευτικές-μεταλλουργικές δραστηριότητες (Δήμος Αριστοτέλη) απαντώνται οι ίδιες καλλιέργειες αλλά τα σιτηρά πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύουν μικρότερα ποσοστά από ότι στο σύνολο της Χαλκι-δικής ενώ η καλλιέργεια της ελιάς εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει μεγαλύτερα ποσο-στά με συνεχώς αυξητική τάση. Σε αυτή την περιοχή υπάρχουν (ΜΠΕ, Παράρτημα ΙΙΙ.1.3, Πίνακας 1, σελ. 2 [290]) 108.900 στρέμματα καλλιεργούμενων εκτάσεων καθώς και 276.400 στρέμματα βοσκοτόποι που δυνητικά επιτρέπουν την περαιτέρω ανάπτυξη της κτηνοτροφίας. Επίσης στη ΜΠΕ (Παράρτημα ΙΙΙ.1.3, Πίνακας 3, σελ. 4 [299]), αναφέρεται ότι στο Δήμο Αριστοτέλη υπάρχουν 1.196 εκμεταλλεύσεις εκ των οποίων 912 είναι γεωργικές, 104 κτηνοτροφικές και 180 μικτές.

3. ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ – ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ

ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Το σχεδιαζόμενο να υλοποιηθεί έργο περιλαμβάνει (ΜΠΕ, Μη Τεχνική Περίληψη, σελ. 1-3): α) υποέργο Στρατωνίου. Ανάπτυξη υφιστάμενου μεταλλείου και λειτουρ-γία υφιστάμενου εργοστασίου εμπλουτισμού, κατασκευή δύο νέων εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης πλοίων μεταφοράς φορτίου, β) υποέργο Σκουριών. Ανάπτυξη νέου (επιφανειακού και υπόγειου) μεταλλείου, εργοστάσιο εμπλουτισμού (δυναμικότητας 24.000 τόνων ημερησίως) και δύο εγκαταστάσεις (φράγματα) απόθεσης εξορυκτικών αποβλήτων και αποβλήτων εμπλουτισμού, γ) υποέργο Ολυμπιάδας. Ανάπτυξη υφι-στάμενου μεταλλείου και ανακαίνιση υφιστάμενου εργοστασίου εμπλουτισμού, δ) υποέργο Μαντέμ Λάκκου. Εργοστάσιο εμπλουτισμού, εργοστάσιο μεταλλουργικής κατεργασίας με ακαριαία τήξη (flash smelting), εργοστάσιο παραγωγής θειικού οξέος (δυναμικότητας περίπου 1000 τόνων ημερησίως) με αγωγό μεταφοράς και δεξαμενές αποθήκευσης, εγκατάσταση απόθεσης αποβλήτων και στοά προσπέλασης.

Από τους τίτλους και μόνο των νέων εγκαταστάσεων που προβλέπεται να υλοποιη-θούν, σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες και λειτουργούσες από δεκαετίες εγκαταστά-σεις, γίνεται άμεσα φανερό ότι το συνολικό έργο είναι πολύ μεγαλύτερο από τη φέ-ρουσα ικανότητα της συγκεκριμένης περιοχής. Ειδικότερα, για ορισμένες από αυτές τις νέες εγκαταστάσεις, λόγω της φύσης αλλά και της δυναμικότητάς τους, οι επιπτώ-σεις στο γενικότερο περιβάλλον θα είναι πολύ σοβαρές και μόνιμες, δηλαδή θα υφί-στανται και μετά την πάροδο δεκαετιών ή και εκατοντάδων χρόνων από το πέρας αυ-τών των δραστηριοτήτων. Ως τέτοιες θεωρούνται

i) το εργοστάσιο παραγωγής θειικού οξέος με τους αγωγούς μεταφοράς και τις δεξαμενές αποθήκευσης,

ii) το εργοστάσιο μεταλλουργικής κατεργασίας με ακαριαία τήξη και

iii) το υποέργο των Σκουριών (επιφανειακή εξόρυξη, εργοστάσιο εμπλουτι-σμού, φράγματα απόθεσης εξορυκτικών αποβλήτων και αποβλήτων ε-μπλουτισμού).

Αξίζει να αναφερθεί ότι όλες αυτές οι δραστηριότητες εγκυμονούν μεγάλους κινδύ-νους και θα έχουν μη αναστρέψιμες επιπτώσεις σε οποιαδήποτε περίπτωση. Οι συνέ-πειες όμως θα είναι αφάνταστα μεγαλύτερες και θα προκαλέσουν ολοκληρωτική κα-ταστροφή στην περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων ή έντονης σεισμικής δρα-στηριότητας. Τέτοιες συνθήκες δεν θα πρέπει να αποκλείονται καθώς η περιοχή χα-ρακτηρίζεται από ισχυρές βροχοπτώσεις και σημαντικά πλημμυρικά φαινόμενα. Επί-σης, από πλευράς σεισμικότητας η περιοχή εντάσσεται στη ζώνη σεισμικής επικινδυ-νότητας ΙΙ (ισχυρά σεισμόπληκτη περιοχή). Εξ άλλου, η διεθνής εμπειρία από πα-λαιότερα και πρόσφατα παρόμοια επεισόδια είναι εξόχως διδακτική.

Από τις σχεδιαζόμενες δραστηριότητες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, οι επιπτώ-σεις των οποίων στο περιβάλλον θα είναι πολύ σοβαρές, μόνιμες και μη αναστρέψιμες, ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στο υποέργο των Σκουριών. Σε αυτήν την περιοχή ο αριθμός, το μέγεθος και το είδος των εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, που θα αναφερθούν ακροθιγώς στη συνέχεια, είναι τέτοια που οι επιπτώσεις τους θα επηρεά-σουν πολύ μεγαλύτερες εκτάσεις από οποιοδήποτε άλλο έργο.

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της σχεδιαζόμενης μεταλλευτικής δραστηριότητας, κρίνεται απαραίτητο να αναφερθούν επιγραμματικά όλες οι φάσεις αυτής της επέμβασης καθώς και οι αναμενόμενες επιπτώσεις. (Όλα τα ποσοτικά στοιχεία που αφορούν στην εγκατάσταση και λειτουργία του μεταλλείου, του εργοστασίου εμπλουτισμού, των φραγμάτων, κ.τ.λ. έχουν ληφθεί από τη ΜΠΕ). Οι φάσεις της σχεδιαζόμενης επέμβασης μπορούν σε αδρές γραμμές να αναφερθούν ως ακολούθως:

α) αποψίλωση της δασικής βλάστησης σε μια έκταση μεγαλύτερη των 2.500 στρεμμάτων (ΜΠΕ, Πίνακας 5.10.1-1)

β) απομάκρυνση και απόθεση ‘φυτικής γης’ (επιφανειακού εδάφους). Από όλη την έκταση στην οποία θα σχηματιστεί ο κρατήρας της επιφανειακής εξόρυξης και θα κατασκευαστούν τα φράγματα και οι όποιες κτιριακές και βοηθητικές εγκαταστάσεις, θα απομακρυνθεί το επιφανειακό έδαφος και θα αποτεθεί σε άλλα σημεία. Αυτό θα γίνει με σκοπό να ξαναχρησιμοποιηθεί αυτό το έδαφος για την κάλυψη και αποκατάσταση του κρατήρα και των τελμάτων μετά το πέρας των εξορυκτικών εργασιών. Η απόθεση φυτικής γης θα οδηγήσει σε επιπλέον κάλυψη και καταστροφή της υπάρχουσας βλάστησης στην περιοχή απόθεσης

γ) όρυξη εννέα (9) γεωτρήσεων περιμετρικά του κρατήρα και μέχρι βάθους 140 μέ-τρων χαμηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας, για προ-αποστράγγιση του μεταλλείου και άντληση νερού για τις ανάγκες του εργοστασίου εμπλουτισμού

δ) κατασκευή φραγμάτων από τα απόβλητα εξόρυξης. Τα απόβλητα εξόρυξης κατά τη ΜΠΕ υπερβαίνουν τα 36 εκατομμύρια τόνους στα 11 χρόνια λειτουργίας της επιφανειακής εξόρυξης. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα απόβλητα εξόρυξης δεν περιέχουν τα προς εκμετάλλευση μέταλλα (κυρίως χρυσό και χαλκό) σε οικονομικά συμφέρουσες αναλογίες, όμως περιέχουν όλα τα υπόλοιπα στοιχεία (βαρέα μέταλλα) του μεταλλεύματος

ε) επιφανειακή εξόρυξη του μεταλλεύματος που προγραμματίζεται να ανέλθει σε 24.000 τόνους ημερησίως και συνολικά σε 66,9 εκατομμύρια τόνους και θα επιτυγχάνεται με εκσκαφή και ελαφρά ή ισχυρή ανατίναξη (ΜΠΕ, Κύρια Μελέτη, σελ. 5.3-24). Η ημερήσια χρησιμοποίηση εκρηκτικών θα κυμαίνεται (ΜΠΕ, Πίνακας 5.3.2-5) από 4,32 έως 6 τόνους ενώ ο κρατήρας που θα δημιουργηθεί κατά την εξόρυξη θα έχει διάμετρο 705 και βάθος 220 μέτρα

στ) μεταφορά – πρόθραυση – απόθεση μεταλλεύματος σε στεγασμένη πλατεία αποθηκευτικής ικανότητας 80.000 τόνων

ζ) λειοτρίβηση – χημική επεξεργασία (εμπλουτισμός). Τα χημικά αντιδραστήρια που προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν είναι (ΜΠΕ, Κύρια Μελέτη, σελ. 5.3-61) νατριούxος ισοπροπυλική ξανθάτη, συλλέκτης aeropromoter, αφριστικά (μεθυλ-ισοβουτυλ-καρβινόλη και Dowfroth) και κροκιδωτικά μέσα

η) μεταφορά α) του τελικού προϊόντος, που αποτελεί μόλις το 1,97 % του μεταλλεύματος, στο εργοστάσιο μεταλλουργίας στο Μαντέμ Λάκκο και β) των αποβλήτων εμπλουτισμού, που αποτελούν το 98,03% του μεταλλεύματος, στα φράγματα / τέλματα.

4. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ

ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

α) Εδάφη

Η κάλυψη της επιφάνειας του εδάφους λόγω απόθεσης ‘φυτικής γης’ θα οδηγήσει σε υποβάθμιση και καταστροφή της φυσικής βλάστησης και πέραν της αποψιλωμένης περιοχής. Επιπλέον, η συνεχής άντληση νερού από προοδευτικά μεγαλύτερα βάθη, θα προκαλέσει υποβιβασμό της υπεδάφειας στάθμης νερού και ξήρανση του επιφανειακού εδάφους σε ακτίνα χιλιομέτρων από το επιφανειακό όρυγμα καθώς και υποβάθμιση και καταστροφή της φυσικής βλάστησης πολύ πέραν της περιοχής που αποψιλώθηκε. Κατά τη διάρκεια των βροχοπτώσεων, στην επιφάνεια του γυμνού πλέον εδάφους το νερό θα απορρέει επιφανειακά, συχνά θα εμφανίζονται πλημμυρικά επεισόδια και θα προκαλούνται έντονες διαβρώσεις. Τελικό αποτέλεσμα όλων των προηγούμενων φαινομένων θα είναι η απώλεια πολύτιμου εδάφους, η απώλεια νερού, λόγω αδυναμίας του να διεισδύσει στο εσωτερικό του εδάφους, η ρύπανση και καταστροφή του εδάφους και των καλλιεργειών σε χαμηλότερα σημεία της επιφάνειας.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της επιφανειακής εξόρυξης (11 έτη), θα παράγεται σκό-νη μεταλλεύματος που κατά τη ΜΠΕ (Πίνακας 5.3.9-3) θα ανέρχεται σε 2.162 τόνους ανά ώρα στους χώρους του μεταλλείου και (Πίνακας 5.3.9-2) σε 954 τόνους ανά ώρα στους χώρους απόθεσης του μεταλλεύματος. Τα τεμαχίδια αυτής της σκόνης δεν είναι αδρανή αλλά αποτελούνται από θειούχες ενώσεις βαρέων μετάλλων όπως αντιμονίου, αρσενικού, βαρίου, καδμίου, χρωμίου, χαλκού, σιδήρου, μαγγανίου, νικελίου, μολύ-βδου, υδραργύρου, ψευδαργύρου, κ.ά. Ορισμένα από αυτά τα μέταλλα (χαλκός, σί-δηρος, μαγγάνιο και ψευδάργυρος) είναι απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο. Όμως σε αυξημένες συγκεντρώσεις εμφανίζουν τοξική δράση. Τα υπόλοιπα από τα βαρέα μέταλλα θεωρούνται ως ισχυρώς τοξικά για τα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο. Οι τεράστιες αυτές ποσότητες σκόνης (συνολικά 3.116 τόνοι ανά ώρα) θα μετακινούνται με τον άνεμο και θα αποθέτονται ως ξηρή απόθεση στην επιφάνεια του εδάφους, στα επιφανειακά νερά και στο υπέργειο τμήμα των φυτών (Habashi, 1992). Επίσης η σκόνη που θα κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα μπορεί να μετακινηθεί με το νερό της βροχής και να προκαλέσει ρύπανση του εδά-φους (άμεσα με το νερό της βροχής ή έμμεσα κατά την άρδευσή του με ρυπασμένο νερό) και των φυτών (λόγω πρόσληψης ρυπασμένου εδαφικού νερού). Για τον υπο-λογισμό της απόστασης που μπορεί να μετακινηθεί η σκόνη μεταλλεύματος στην ατμόσφαιρα αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι, στη χώρα μας έρχεται σκόνη από τη Βόρεια Αφρική.

Καθώς γίνεται λόγος για την ατμόσφαιρα, θα πρέπει τουλάχιστον να αναφερθεί ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια της επιφανειακής εξόρυξης, θα εκπέμπονται σύμφωνα με τη ΜΠΕ και σε πολύ αυξημένες ποσότητες διάφορα αέρια (μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, πτητικές οργανικές ενώσεις, διοξείδιο του θείου και αιωρούμενα σωματίδια ΡΜ10 (διαμέτρου μικρότερης από 10 μικρόμετρα) και ΡΜ2,5 (διαμέτρου μικρότερης από 2,5 μικρόμετρα). Όλα αυτά τα οποία συμποσούνται σε περισσότερο από 715 τόνους ετησίως (για το 1ο και 2ο έτος λειτουργίας, ΜΠΕ Πίνακας 5.3.9-4) και περισσότερο από 950 τόνους ετησίως (για τα έτη λειτουργίας από το 3ο έως 11ο, ΜΠΕ Πίνακας 5.3.9-5) χωρίς να υπολογίζεται το διοξείδιο του άνθρακα, είναι πολύ επικίνδυνοι ρυπαντές για την υγεία του ανθρώπου (Ly-Verdu και συν., 2010) και συμβάλουν στην εντονότερη εμφάνιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και στην κλιματική αλλαγή.

Τα απόβλητα εξόρυξης που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή των φραγμάτων, οι σωροί κατατεμαχισμένου και λειοτριβημένου μεταλλεύματος το οποίο έχει πολύ αυξημένη ειδική επιφάνεια, αλλά και τα απόβλητα εμπλουτισμού, κατά την επαφή τους με το νερό και την έκθεσή τους στον αέρα (ιδιαίτερα παρουσία κάποιων βακτηρίων) αποδίδουν μεταλλικά-, θειικά- και υδρογόνο-ιόντα. Όλα αυτά αποτελούν την όξινη απορροή (στραγγίσματα), η οποία οδηγεί σε μείωση του pH (οξίνιση) του εδάφους και επιβάρυνση του εδάφους και των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων με βαρέα μέταλλα (Garbarino και συν., 1995). Με τη δράση βακτηρίων και παρουσία οργανικών ουσιών, ορισμένα βαρέα μέταλλα μετατρέπονται σε μεθυλικές μορφές οι οποίες είναι ιδιαίτερα τοξικές (Nagajyoti και συν., 2010). Η χρησιμοποίηση για άρ-δευση ρυπασμένου με βαρέα μέταλλα επιφανειακού ή υπόγειου νερού, επιτείνει τη ρύπανση του εδάφους ενώ η χρησιμοποίησή του ως πόσιμου από ζώα και ανθρώπους, οδηγεί σε συσσώρευση βαρέων μετάλλων στον οργανισμό τους.

Η μείωση του pH του εδάφους και η αυξημένη περιεκτικότητά του σε βαρέα μέταλλα θα καταστήσουν το έδαφος ακατάλληλο να χρησιμοποιηθεί ως ενδιαίτημα από οργανισμούς και μικροοργανισμούς καθώς επίσης και ως υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών.

Έχει βρεθεί, σχεδόν σε όλες τις χώρες που λειτουργούν ή λειτουργούσαν μεταλλεία χρυσού ότι, εδάφη που γειτνιάζουν με μεταλλεία ή βρίσκονται ακόμη και σε μεγάλη απόσταση από αυτά, παραμένουν ρυπασμένα με βαρέα μέταλλα και αρκετές 10-ετίες ή και 100-ετίες μετά τη διακοπή λειτουργίας των μεταλλείων (Prieto, 1998, Peplow, 1999, Navarro και συν., 2008, Hye-Sook Lim και συν., 2008, Oyarzun και συν., 2009, Nagajyoti και συν., 2010).

Ορισμένες από τις επιπτώσεις της επέκτασης της μεταλλευτικής δραστηριότητας στα εδάφη που αναφέρθηκαν προηγουμένως, περιγράφονται ως ‘δυνητικές επιπτώσεις’ και στο ‘Επενδυτικό Σχέδιο Ανάπτυξης των Μεταλλείων Κασσάνδρας από την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.’ (2006, σελίδα 7-20) χωρίς όμως να αξιολογούνται.

β) Υδατικό δυναμικό

Η συνεχής άντληση νερού με τις εννέα γεωτρήσεις που θα ανορυχθούν περιμετρικά της επιφανειακής εξόρυξης, θα προκαλέσει υποβιβασμό της υπεδάφειας στάθμης νε-ρού (και του υδροφορέα) και επομένως της στάθμης των υπαρχουσών γεωτρήσεων που χρησιμοποιούνται για άρδευση των καλλιεργειών και ξήρανση του επιφανειακού εδάφους σε ακτίνα χιλιομέτρων από την περιφέρεια του επιφανειακού ορύγματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ποσότητα του αντλούμενου ύδατος ισοδυναμεί με τις ανά-γκες νερού ύδρευσης περίπου 25.000 κατοίκων. Οι επιπτώσεις της υποβάθμισης της στάθμης του υδροφορέα (εξάντληση πηγών, περιορισμός επιφανειακών απορροών, περιορισμός του εμπλουτισμού των υδροφόρων στρωμάτων των πεδινών περιοχών) αναφέρονται και στη ΜΠΕ. Ένας ακόμη λόγος για την απώλεια νερού οφείλεται στο ότι, στην επιφάνεια του γυμνού πλέον εδάφους το νερό, κατά τη διάρκεια των βροχοπτώσεων, θα απορρέει επιφανειακά, δε θα διεισδύει στο εσωτερικό του εδάφους και ουσιαστικά θα ‘χάνεται’ για την περιοχή.

Όσον αφορά την ποιότητα των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, είναι σίγουρο ότι αυτή θα επηρεαστεί αρνητικά από όλες τις μεταλλευτικές δραστηριότητες και οι επιπτώσεις θα είναι μη αναστρέψιμες. Ιδιαίτερα, όταν το πλεονάζον, από το αντλούμενο, νερό επαναδιοχετεύεται στον υδροφορέα, θα επιφέρει μόνιμη ρύπανση των υπόγειων υδάτων.

γ) Καλλιεργούμενα φυτά – Γεωργία

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, σκόνη μεταλλεύματος που θα κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα θα επικαθήσει στο υπέργειο τμήμα των φυτών, σχηματίζοντας συχνά ένα παχύ στρώμα στην επιφάνεια των φύλλων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα παρεμποδίζονται ζωτικές λειτουργίες των φυτών όπως η διαπνοή και η φωτοσύνθεση (Axaris και συν., 1981). Επιπλέον, τα βαρέα μέταλλα που περιέχονται σε αυτή τη σκόνη απορροφώνται δια μέσου των στοματίων των φύλλων. Επίσης, φυτά που αναπτύσσονται σε περιβάλλον (έδαφος, νερό, ατμόσφαιρα) επιβαρυμένο με βαρέα μέταλλα, τα προσλαμβάνουν και με το ριζικό τους σύστημα σε αυξημένες αναλογίες και έτσι επέρχεται συσσώρευση βαρέων μετάλλων σε όλους τους φυτικούς ιστούς. Το γεγονός αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις σε φυσιολογικές και μεταβολικές λειτουργίες και διεργασίες των φυτών όπως, ενεργότητα ενζύμων, σχηματισμός πρωτεϊνών, μεταφορά σακχάρων και πρόσληψη και μεταφορά θρεπτικών στοιχείων και νερού (Nagajyoti και συν., 2010). Η ποσότητα των βαρέων μετάλλων που προσλαμβάνονται και συσσωρεύονται από τα φυτά εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν, τις ιδιότητες του εδάφους (pH, αερισμός, δυναμικό οξειδοαναγωγής, γονιμότητα καθώς και συγκέντρωση και χημική μορφή με την οποία βρίσκονται τα βαρέα μέταλλα στο έδαφος) αλλά και από τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του υπέργειου και του ριζικού συστήματος των φυτών. Ο βαθμός στον οποίο εμφανίζονται τα συμπτώματα τοξικότητας βαρέων μετάλλων στα φυτά διαφέρει ανάλογα με το είδος και το στάδιο ανάπτυξης του φυτού, το είδος, τη χημική μορφή και τη συγκέντρωση των βαρέων μετάλλων καθώς και από τις ιδιότητες του εδάφους. Τέλος, τα βαρέα μέταλλα και οι ενώσεις τους δε διασπώνται και δε βιο-αποικοδομούνται.

Τα συμπτώματα που εμφανίζουν φυτά που αναπτύσσονται σε περιβάλλον με υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων είναι η μειωμένη ανάπτυξη ή αδυναμία ανάπτυξης του υπέργειου και του ριζικού συστήματος, η πρόωρη γήρανση και τέλος η μάρανση (Di Salvatore και συν., 2008). Σε περιπτώσεις που τα φυτά κατορθώσουν να επιβιώσουν, παρατηρείται αυξημένη συσσώρευση βαρέων μετάλλων σε καρπούς, σπόρους και στους υπόλοιπους φυτικούς ιστούς που συνήθως καταναλώνονται ως νωπά γεωρ-γικά προϊόντα. Η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων από ζώα ή / και τον άνθρωπο, δη-λαδή η εισαγωγή τους στην τροφική αλυσίδα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες στην υγεία των ζώων και των ανθρώπων. Από όσα είναι γνωστά μέχρι σήμερα όλα σχεδόν τα καλλιεργούμενα φυτά που έχουν κάποια οικονομική σημασία επηρεάζονται (αρνητικά) από την παρουσία σε υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων στο περιβάλλον ανάπτυξής τους.

Μεγάλος αριθμός επιστημονικών – ερευνητικών εργασιών απαντάται στη διεθνή βι-βλιογραφία που αφορούν τις επιπτώσεις μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα εκείνων που ασχολούνται με την απόληψη χρυσού, κατά τη διάρκεια αλλά και πολλές δεκαετίες μετά τη διακοπή της λειτουργίας των μεταλλείων (Nagajyoti και συν., 2010). Παρόμοια αποτελέσματα από μεταλλευτικές δραστηριότητες, της ίδιας ή διαφορετικής μορφής, υπάρχουν και σε περιοχές της χώρας μας όπως α) στο Λαύριο, όπου η Δημοτική Αρχή συστήνει στους κατοίκους να μην καλλιεργούν λαχανικά, ελιές και αμπέλια και να μη συλλέγουν άγρια χόρτα, τα δε παιδιά να μην ‘παίζουν με τα χώματα’ και β) στην περιοχή Γερακινής Χαλκιδικής όπου τα εδάφη ρυπάνθηκαν και οι καλλιέργειες σιτηρών και ελιάς είτε εγκαταλείφθηκαν είτε υπέστησαν μεγάλες ζημιές σε ακτίνα τουλάχιστον τεσσάρων χιλιομέτρων, από την τοξική ‘σκόνη’ καμίνου στην οποία γινόταν φρύξη λευκόλιθου για παραγωγή μαγνησίας, μετά από μικρής διάρκειας λειτουργία της μονάδας (Axaris και συν., 1981). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ποσότητα σκόνης που διέφευγε στην ατμόσφαιρα ήταν κατά πολύ μικρότερη από αυτήν που προβλέπεται στη ΜΠΕ για τη σχεδιαζόμενη επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Β.Α. Χαλκιδική.

Τα φυτά που καλλιεργούνται στη Β. Α. Χαλκιδική (ελιές, άμπελος, σιτηρά, λαχανοκομικά, οπωροφόρα, χορτοδοτικά, κ.ά.) έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία και εμφανίζουν συμπτώματα τοξικότητας όταν στο περιβάλλον ανάπτυξής τους παρατηρούνται αυξημένες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων (Kabada-Pendias, 2001, Di Salvatore και συν., 2008).

Οι επιπτώσεις της σχεδιαζόμενης μεταλλευτικής δραστηριότητας σε ορισμένα από τα φυτά που καλύπτουν μεγάλο μέρος των καλλιεργούμενων εκτάσεων της περιοχής, δίνονται στη συνέχεια κάπως περισσότερο αναλυτικά.

Σιτηρά: Φυτά σιτηρών που αναπτύσσονται σε περιβάλλον επιβαρυμένο με βαρέα μέταλλα τα προσλαμβάνουν και έτσι αυτά μεταφέρονται στα διάφορα φυτικά μέρη αλλά και στους σπόρους. Με τον τρόπο αυτό, τα βαρέα μέταλλα μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα είτε άμεσα, όταν ο σπόρος (πχ σιτάρι) καταναλωθεί από τον άνθρωπο είτε έμμεσα, όταν ο σπόρος χρησιμοποιηθεί ως ζωοτροφή. Οι υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων επηρεάζουν αρνητικά τη φυσιολογία και την αύξηση των φυτών, μειώνουν την παραγόμενη βιομάζα και μπορεί να προκαλέσουν το θάνατο του φυτού (Farrag και συν., 2012). Η διαθεσιμότητα των βαρέων μετάλλων εξαρτάται από την αντίδραση του εδάφους (pH) και αυξάνει με τη μείωση του pH. Ακόμη και σε περιπτώσεις που το pH του εδάφους βρίσκεται σε ‘φυσιολογικές’ τιμές, σε μεταλλευτικές περιοχές μπορεί να μειωθεί, όπως έχει ήδη αναφερθεί, λόγω της όξινης απορροής.

Τα χειμερινά και εαρινά σιτηρά, όπως το σιτάρι και το καλαμπόκι, που είναι από τις κύριες καλλιέργειες της περιοχής, χαρακτηρίζονται ως φυτά δείκτες, δηλαδή η συγκέντρωσή τους σε βαρέα μέταλλα στο σπόρο, το εμπορικά σημαντικό τμήμα του φυτού, είναι ανάλογη της διαθεσιμότητας των μετάλλων στο έδαφος (Farrag και συν., 2012). Έτσι, η συσσώρευση των βαρέων μετάλλων στο σπόρο του σιταριού μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, αν είναι γνωστή η συγκέντρωσή τους στο επιφανειακό στρώμα του εδάφους και η διαφυγή των μετάλλων στην ατμόσφαιρα, ώστε εύκολα να εκτιμηθεί ο δυνητικός κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία (Bermudez και συν., 2012). Η συγκέντρωση βαρέων μετάλλων στο σπόρο του σιταριού που καλλιεργείται σε ε-δάφη που γειτνιάζουν με μεταλλευτικές εγκαταστάσεις, συνήθως, υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια (Dong και συν., 2012).

Ελιά: Δένδρα ελιάς που αναπτύσσονται σε εδάφη ρυπασμένα με βαρέα μέταλλα ή αρδεύονται με νερό υψηλής συγκέντρωσης σε βαρέα μέταλλα, συσσωρεύουν τα βαρέα μέταλλα στις ρίζες, στους νέους βλαστούς αλλά και στους καρπούς. Επίσης, όταν στην ατμόσφαιρα κυκλοφορεί σκόνη μεταλλευμάτων, αυτή επικάθεται στις επιφάνειες των φύλλων αποφράσσοντας τα στομάτια και παρεμποδίζοντας την ανταλλαγή αερίων. Έτσι, τα φύλλα απορροφούν μειωμένη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα και ο ρυθμός φωτοσύνθεσης μπορεί να μειωθεί έως και 70 % (Θεριός. Προσωπική συζήτη-ση). Αυτό οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή σακχάρων και ακαρπία της ελιάς επί πολλά έτη (Θεριός, 2005).

Άμπελος: Η άμπελος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε αυξημένες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων (χαλκός, μαγγάνιο, μόλυβδος) στο έδαφος (Declan και Petroczi, 2008). Η τοξικότητα του χαλκού σε φυτά αμπέλου έχει ως σύμπτωμα την πολύ βραδεία ανάπτυξη του υπέργειου και του ριζικού συστήματος (Toselli και συν., 2009). Η τοξικό-τητα του μαγγανίου προκαλεί μειωμένη ανάπτυξη και εμφάνιση μελανόμορφων κηλί-δων σε τμήματα του φυτού. Ο μόλυβδος συγκαταλέγεται μεταξύ των βαρέων μετάλ-λων που συσσωρεύονται τόσο στις ράγες των καρπών της αμπέλου όσο και στα φύλ-λα (Karagiannidis και Nikolaou, 2000). Αυξημένες ποσότητες μολύβδου στις ράγες καθιστούν απαγορευτική την χρησιμοποίησή τους

δ) Κτηνοτροφία

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ρύπανση του αέρα, των υδάτων αλλά και των ει-δών διατροφής τους, έχει συνέπειες στην ανάπτυξη, στην υγεία και στην επιβίωση των ζωικών οργανισμών. Τα αγροτικά και οικόσιτα ζώα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στα βαρέα μέταλλα όταν αυτά υπάρχουν σε αυξημένες συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα, στο νερό και στην τροφή τους. Τα συμπτώματα, οξέα ή χρόνια, που εμφανίζονται στα ζώα ποικίλουν και εξαρτώνται από το είδος των ζώων, την ηλικία τους και το είδος και την ποσότητα του βαρέως μετάλλου που εισήχθη στον οργανισμό του. Μεταξύ των συμπτωμάτων αναφέρονται παθήσεις του ήπατος και των νεφρών, τύφλωση, αποβολή εμβρύου, παράλυση και θάνατος.

Αναφέρεται ότι στη Β. Ελλάδα από τους θανάτους ζώων που οφείλονται σε δηλητηριάσεις, τα βαρέα μέταλλα αποτελούν το δεύτερο κύριο αίτιο (Guitart και συν., 2010). Μεταξύ των βαρέων μετάλλων σε αυτές τις συνέπειες, πρωτεύοντα ρόλο παίζει ο χαλκός (Guitart και συν., 2010). Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση αφορά στην περιοχή Ολυμπιάδας Χαλκιδικής (που ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της σχεδιαζό-μενης μεταλλευτικής δραστηριότητας) όπου η Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Ν. Α. Χαλκιδικής αποφάσισε το 2010 να ‘απομονώσει την εκτροφή δύο κτηνοτρόφων και να επιβάλλει απαγόρευση εξόδου των ζώων και των προϊόντων τους από την εκμετάλλευση, λόγω παρουσίας μολύβδου σε δείγμα γάλακτος, σε συγκεντρώσεις υψηλότερες του επιτρεπτού ορίου’.

Καθώς τα βαρέα μέταλλα βιοσυσσωρεύονται σε διάφορα όργανα (ήπαρ, νεφρούς) ή ιστούς των ζώων, η συγκέντρωσή τους αυξάνει με την ηλικία τους. Έτσι, υψηλότερες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων παρατηρούνται σε ζώα που εκτρέφονται για μεγαλύτερο διάστημα (βοοειδή, αιγοπρόβατα) από ότι σε χοίρους και πουλερικά. Επομένως, διαφορετικές ποσότητες βαρέων μετάλλων παραλαμβάνονται από τον άνθρωπο κατά την κατανάλωση κρέατος που προέρχεται από διαφορετικά ζώα.

ε) Μελισσοκομία: Η μελισσοκομία, λόγω της ιδιαιτερότητάς της, έχει σημαντική σπουδαιότητα και αξίζει λεπτομερέστερης αναφοράς. Στην Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Χαλκιδικής υπάρχουν περίπου 814 μελισσοκόμοι οι οποίοι κατέχουν 152.385 κυψέλες δηλαδή το 9,7% του συνόλου της χώρας (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, 2009). Από αυτούς οι 389 (48 %) είναι επαγγελματίες και ζουν αποκλειστικά από τα εισοδήματα της μελισσοκομικής εκμετάλλευσης. Οι υπόλοιποι είναι ερασιτέχνες μελισσοκόμοι οι οποίοι ενισχύουν το εισόδημά τους ασκώντας μελισσοκομία με μεγάλο αριθμό κυψελών. Στη Χαλκιδική υπάρχουν 84 κυψέλες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο όταν ο μέσος όρος πυκνότητας κυψελών στην Ελλάδα, η οποία κατατάσσεται πρώτη στην Ευρώπη, είναι μόλις 11 κυψέλες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (Θρασυβούλου, 1998).

Ο αριθμός των κυψελών στην Χαλκιδική αυξάνεται σημαντικά το Φθινόπωρο, όταν κυψέλες από την υπόλοιπη Ελλάδα μεταφέρονται για την εκμετάλλευση των μελιτωδών εκκρίσεων του εντόμου Marchalina hellenca το οποίο παρασιτεί στη χαλέπιο και τραχεία πεύκη. Υπολογίζεται ότι το 65% της ετήσιας παραγωγής μελιού στην Ελλάδα παράγεται από τα πευκοδάση και ότι η Χαλκιδική μαζί με τη Θάσο είναι οι κυριότε-ρες μελισσοκομικές περιοχές της χώρας μας για την παραγωγή πευκόμελου (Θρασυβούλου, 2012). Παράλληλα με την πεύκη, ο Χολομώντας (όρος Υψίζων) καλύπτεται από πυκνή βλάστηση φυλλοβόλων δένδρων (δρυός και άλλων πλατύφυλλων), την οποία επίσης χρησιμοποιούν οι μέλισσες. Η μελισσοκομική χλωρίδα της περιοχής συμπληρώνεται με καστανιές, αγριοφουντουκιές, ανοιξιάτικα ρείκια, κουμαριές, κουτσουπιές, σμυρνιές και πολλά άλλα φυτά τα οποία όχι μόνο προσφέρουν και συντηρούν ένα μεγάλο αριθμό μελισσών αλλά και αποτελούν καταφύγιο για τις κυψέλες ολόκληρης της Χαλκιδικής αλλά και άλλων περιοχών.

Οι συνέπειες της επέκτασης της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Β.Α. Χαλκιδική θα είναι καταστροφική για τη μελισσοκομία όχι μόνο της περιοχής και του νομού αλλά όλης της χώρας για τους ακόλουθους λόγους:

α) Οι τεράστιες ποσότητες σκόνης οι οποίες θα παράγονται κατά τη διάρκεια της εξόρυξης και απόθεσης του μεταλλεύματος, μετακινούμενες με το άνεμο θα επικάθονται, εκτός από το έδαφος, το νερό και τα φυτά, και στις μελιτώδεις εκκρίσεις της πεύκης και της δρυός δημιουργώντας έτσι ένα ιδιαίτερα αρνητικό περιβάλλον για την διατροφή και την επιβίωση των μελισσών.

β) Αυτοφυή και καλλιεργούμενα φυτά τα οποία αναπτύσσονται σε εδάφη ρυπασμένα με βαρέα μέταλλα, προσλαμβάνουν και συσσωρεύουν αυτά τα μέταλλα στους ιστούς, στο νέκταρ και στη γύρη (Pawel, 2009, Fakhimzaden και Lodenius, 2000). Οι μέλισσες συλλέγουν και μεταφέρουν τα επιβαρυμένα νέκταρ και γύρη στη κυψέλη με αποτέλεσμα να ρυπαίνονται όλα τα προϊόντα τους (Conti και Botre, 2001), να δηλητηριάζεται ο γόνος, να μειώνεται ο πληθυσμός και τέλος να χάνεται ολόκληρο το μελίσσι (Wallwork και συν., 1982). Οι μέλισσες έχουν χρησιμοποιηθεί ως δείκτες ρύπανσης του περιβάλλοντος με βαρέα μέταλλα γιατί είναι σε θέση να συλλέξουν, να μεταφέρουν και να αποθηκεύσουν στο ενδιαίτημά τους επιβαρυμένα με βαρέα μέταλλα νέκταρ, γύρη και νερό (Leita και συν., 1996, Free και συν., 1983).

γ) Οι μελιτώδεις εκκρίσεις της πεύκης και της δρυός καθώς επίσης και η γύρη της καστανιάς είναι εκτεθειμένα στην ρύπανση από αιωρούμενη σκόνη (Γερολύμου, 2009). Αντιθέτως το νέκταρ στα ανθοφόρα φυτά προστατεύεται από τα πέταλα του άνθους αλλά ρυπαίνεται μέσω του χυμού (Pawel, 2009). Με τον τρόπο αυτό το πευκόμελο ή δασόμελο θα υποβαθμιστεί ποιοτικά και οι έλληνες μελισσοκόμοι θα χάσουν μια εξαιρετική μελισσοκομική νομή. Παράλληλα, επειδή το πευκόμελο δεν κρυσταλλώνει χρησιμοποιείται ως βάση στις αναμίξεις ελληνικών μελιών για να περιορίσει την ταχύτητα κρυστάλλωσης στο τελικό προϊόν. Η ποιοτική υποβάθμιση του πευκόμελου θα έχει ως αποτέλεσμα και αντίστοιχη υποβάθμιση του συνόλου του ελληνικού μελιού.

δ) Η αποψίλωση δασικής βλάστησης σε έκταση 2500 στρεμμάτων και η απόθεση φυ-τικής γης η οποία θα καταστρέψει την υπάρχουσα βλάστηση στην περιοχή απόθεσης, θα επηρεάζει αρνητικά και την ανάπτυξη και επιβίωση των μελισσών οι οποίες ως γνωστό εξαρτώνται αποκλειστικά από τη διαθέσιμη χλωρίδα. Θα επηρεάσει επίσης αρνητικά άλλα ήδη εντόμων-επικονιαστών όπως είναι τα διάφορα είδη αγρίων μελισσών (των οικογενειών Αpidae, Anthophoridae, Megachilidae, Halictidae, Colletidae και άλλα) τα οποία χρησιμοποιούν το έδαφος ως ενδιαίτημά τους.

ε) Οι διάφορες ασθένειες που προσβάλουν τις μέλισσες είναι ενδημικές και εμφανί-ζονται όταν αυτές καταπονηθούν από έλλειψη τροφής και νερού ή από ρύπανση του αέρα, της τροφής και γενικά του περιβάλλοντος (Λιάκος, 1993, Θρασυβούλου, 2012). Έτσι, η μεταλλευτική δραστηριότητα στη Β.Α. Χαλκιδική θα έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ασθενειών των μελισσών. Το γεγονός αυτό θα δημιουργήσει ιδιαίτερα με-γάλα προβλήματα στην εξάσκηση της μελισσοκομίας λόγω του ότι από το έτος 2006 και μετά δεν προβλέπεται η χρήση θεραπευτικών σκευασμάτων στις κυψέλες για όλες

τις ασθένειες των μελισσών, πλην του παρασιτικού ακάρεως βαρόα (Varroa destructor).

στ) Οι δυσμενείς επιπτώσεις από την μεταλλευτική δραστηριότητα στα καλλιεργούμενα φυτά και στην αυτοφυή βλάστηση θα έχει σημαντικές δυσμενείς επίσης επιπτώσεις στα έντομα επικονιαστές. Η δραματική μείωση του αριθμού των μελισσών και των άλλων επικονιαστών εντόμων θα περιορίσει την αυτοφυή βλάστηση, την παραγωγή σπόρων, λαχανικών, καρπών και γενικά τον πολλαπλασιασμό των φυτών των οποίων η ύπαρξη εξαρτάται από την επικονίαση.

Όλα τα προηγούμενα θα αποθαρρύνουν την εξάσκηση της μελισσοκομίας όχι μόνο στους μελισσοκόμους της Χαλκιδικής αλλά και μελισσοκόμους άλλων περιοχών με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία και στο περιβάλλον.

στ) Αλιεία-Υδατοκαλλιέργειες

Στον όρμο του Στρατωνίου σχεδιάζεται η κατασκευή δύο συστημάτων παραβολής σκαφών για φορτοεκφόρτωση στερεών και υγρών φορτίων. Στη ΜΠΕ επίσης αναφέρεται ότι τα ιζήματα του θαλάσσιου πυθμένα είναι ρυπασμένα από προγενέστερες απορρίψεις αποβλήτων εμπλουτισμού μεταλλευμάτων. Επιπλέον, πολλά υδρολογικά συστήματα απορροής επιφανειακών εκρέουν κατά μήκος της ακτογραμμής της περιοχής. Στη ΜΠΕ δεν αναφέρονται οι πιθανές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και στα παράκτια νερά από τους αυξημένους πλόες μεγαλύτερων πλοίων, την κακή λει-τουργία ή των εγκαταστάσεων φορτοεκφόρτωσης, τα ατυχήματα ή τα πλημμυρικά επεισόδια. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύεται ότι το θαλάσσιο περιβάλλον θα επιβαρυνθεί ακόμη περισσότερο και θα επηρεάσει αρνητικά και τους θαλάσσιους οργανισμούς.

Στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή υπάρχουν μονάδες υδατοκαλλιεργειών και κυρίως μυδοκαλλιέργειες. Τα μύδια για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών τους διηθούν σημαντική ποσότητα νερού μέσα από τα βράγχια τους και κατ’ αυτόν τον τρόπο συσσωρεύουν βαρέα μέταλλα στη σάρκα τους που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά από τον καταναλωτή. Συνεπώς απαιτούνται συνεχείς έλεγχοι για την εξακρίβωση της περιεκτικότητας σε βαρέα μέταλλα τόσο στο νερό όσο και στη σάρκα τους.

ζ) Πρώτες ύλες μεταποίησης για παραγωγή τροφίμων

Η μεταλλευτική δραστηριότητα για απόληψη χρυσού οδηγεί σε εκτεταμένη ρύπανση εδάφους, υδάτων και καλλιεργειών με μια σειρά βαρέων μετάλλων, τα οποία μπαίνοντας στην τροφική αλυσίδα προκαλούν την εμφάνιση σοβαρών βιο-τοξικών επιδρά-σεων στον άνθρωπο (Duruibe και συν., 2007). Ιδιαίτερα σοβαρές είναι οι επιπτώσεις στους ζωικούς οργανισμούς (και στον άνθρωπο), που συσσωρεύουν τα βαρέα μέταλ-λα στο λιπώδη ιστό (Frery και συν, 2001, Limbong και συν., 2003, Castilhos και συν., 2006).

Με δεδομένη την εκτεταμένη ρύπανση καλλιεργειών και ζώων εξ αιτίας της σχεδιαζόμενης μεταλλευτικής δραστηριότητας μεγάλης κλίμακας, τόσο τα νερά όσο και οι πρώτες ύλες (φυτικές και ζωικές) που προορίζονται για μεταποίηση και παραγωγή τροφίμων θα είναι υπερβολικά βεβαρημένες και ακατάλληλες για ανθρώπινη κατανάλωση.

Κατά συνέπεια η ανοιχτή εξόρυξη και ο εμπλουτισμός για απόληψη χρυσού δεν μπορούν και δεν πρέπει να συνυπάρξουν με οποιαδήποτε παραγωγή και μεταποίηση γεωργο-κτηνοτροφικών προϊόντων, αφού οποιαδήποτε ρυπασμένη πρώτη ύλη θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία, άρα είναι ακατάλληλη για μεταποίηση.

Για την πληρότητα της συζήτησης ακολουθεί μια απλή αναφορά των επιπτώσεων που έχουν ορισμένα μόνο βαρέα μέταλλα στην ανθρώπινη υγεία (Gibney και συν., 2007).

Τα βαρέα μέταλλα παρουσιάζουν αυξημένη τάση προσκόλλησης στους βιολογικούς ιστούς, και έτσι, απορροφούνται εύκολα από τον οργανισμό, όπου και συσσωρεύονται στα όργανα και στις αποθήκες του λίπους.

Η τοξικότητα που προκαλείται από το μόλυβδο παρουσιάζει πολλά συμπτώματα, η σοβαρότερη επίπτωση, ωστόσο, είναι οι επιδράσεις του στο νευρικό σύστημα των παιδιών. Στην περίπτωση αυτή, ο μόλυβδος παρεμβάλλεται στη μεταβίβαση των νευρικών σημάτων. Το φαινόμενο αυτό γίνεται εμφανές μέσω της ελάττωσης του βαθμού ευφυΐας (IQ) και μέσω της εμφάνισης προβλημάτων συντονισμού των κινήσεων. Στους ενήλικες, η έκθεση σε μόλυβδο μπορεί να προκαλέσει υπέρταση και άλλες επι-πτώσεις στο αίμα, όπως αναιμία.

Το κάδμιο επηρεάζει τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος. Ωστόσο, η έκθε-ση μέσω της διατροφικής πρόσληψης αν και μπορεί να είναι σε χαμηλά επίπεδα εφό-σον διαρκεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οδηγεί σε βιο-συσσώρευση καδμίου στους νεφρούς και μπορεί να προκληθεί νεφρική βλάβη.

Ο υδράργυρος και οι ενώσεις του βιο-συσσωρεύονται, επίσης, στον οργανισμό και συσχετίζονται με την εμφάνιση νευρικών διαταραχών και βλάβης των νεφρών.

Το αρσενικό ευθύνεται για οξεία και χρόνια δηλητηρίαση. Η τοξικότητα του αρσενικού εξαρτάται από το επίπεδο της οξείδωσής του και τον τύπο του συμπλόκου που σχηματίζει με τα οργανικά μόρια στο σώμα του ανθρώπου. Οι χρόνιες επιδράσεις από την έκθεση σε αρσενικό περιλαμβάνουν γαστρεντερίτιδα, νεφρίτιδα και ηπατικές βλάβες. Το αρσενικό θεωρείται, επίσης, καρκινογόνο.

Η οξεία τοξίκωση από το χαλκό στον άνθρωπο συνήθως προκύπτει από την επιμόλυνση του πόσιμου νερού και των τροφίμων που προέρχονται από ρυπασμένες πρώτες ύλες για παραγωγή τροφίμων. Τα κλινικά συμπτώματα της χρόνιας τοξίκωσης από χαλκό γίνονται εμφανή όταν εξαντλείται η ικανότητα του οργανισμού για προστατευτική δέσμευση του χαλκού στο ήπαρ. Τα κλινικά αυτά συμπτώματα περιλαμ-βάνουν ηπατίτιδα, ηπατική κίρρωση και ίκτερο.

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Μετά από όσα έχουν αναφερθεί αναλυτικά, η Επιτροπή καταλήγει στα ακόλουθα συμπεράσματα:

i) Η σχεδιαζόμενη μεγάλης κλίμακας επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Β.Α. Χαλκιδική υπερβαίνει κατά πολύ τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής και θα προκαλέσει μακροχρόνιες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό και αγροτικό περιβάλλον

ii) Η σχεδιαζόμενη μεγάλης κλίμακας επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Β.Α. Χαλκιδική ΔΕΝ είναι αειφορική καθώς θα μεταβάλει ριζικά το χαρακτήρα της περιοχής από αγροτική-τουριστική σε ζώνη βαριάς βιομηχανίας

iii) Η ρύπανση από βαρέα μέταλλα των υδάτων, του εδάφους, της χλωρίδας, της πανίδας και των καλλιεργειών θα καλύψει πολύ μεγάλες εκτάσεις και σε περιοχές που απέχουν μεγάλες αποστάσεις από την περιοχή της μεταλλευτικής δραστηριότητας

iv) Όλες οι αγροτικές δραστηριότητες (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Μελισσοκομία, Αλιεία, κ.ά.) αλλά και η δυνατότητα επεξεργασίας και τυποποίησης αγροτικών προϊόντων θα υποστούν ανεπανόρθωτες συνέπειες. Επομένως, θεωρούμε ότι

v) Η επέκταση των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στη Β. Α. Χαλκιδική ΔΕΝ είναι συμβατή με τις αγροτικές δραστηριότητες των κατοίκων της περιοχής.

συνέχεια »