Απόκρεω: από+κρέας δηλαδή αποχή από κρέας.
Carna+vale: κρέας+αποχή
Ένα βράδυ κάποιου Οκτώβρη, πριν από αρκετά χρόνια σε ένα Γαία festival, που οργάνωνε τότε ο Στεφανίδης στις καλές εποχές του Μύλου, εμφανιζόταν η αείμνηστη πλέον Δόμνα Σαμίου με την ορχήστρα της. Τότε ακόμα οι συναυλίες ήταν και λίγο διαδραστικές, όχι σαν τα φιξαριρισμένα προγράμματα του σήμερα. Εκεί που η ορχήστρα και η Σαμίου παίζανε τα Μικρασιάτικα και τα παραδοσιακά, μια κοπέλα από την πλατεία της "αποθήκης" φώναξε και ζήτησε να παίξουν και κανένα από τα αποκριάτικα-σατυρικά. Η Σαμίου ετοιμόλογη της απάντησε: Οι παλιές γυναίκες που μου μαθαίνουν αυτά τα τραγούδια, λένε ότι πρέπει να τα τραγουδάς μόνο την περίοδο της απόκρεω και όχι όποτε να 'ναι, γιατί αλλιώς θα πέσουν οι τρίχες απ' το μουνί σ'.
Η ελληνική αποκριά είναι μια παγανιστική Διονυσιακή γιορτή ενσωματωμένη στην Χριστιανική τυπολατρία Έχει σχέση με την εποχιακή αναγέννηση της ζωοδότρας φύσης και γι' αυτό στις αγροτικές περιοχές παρομοιάζεται με τα φαλλικά σύμβολα της γονιμότητας.
Στη Μάδυτο και Νέα Μάδυτο η καθημερινότητα και τα έθιμα δεν ήταν ποτέ άμεσα συνδεδεμένα με την γη, αφού ο πληθυσμός δεν ήταν ποτέ αμιγώς αγροτικός. Οι Μαϋτιανοί αποκρεύανε με συμπόσια σε μεγάλες παρέες και οικογένειες, με μαντί, με γαλατόπιτες και σαραγλί. Οι ιστορίες που άκουγα στο σπίτι από παιδί ήταν για τις καρναβαλικές μεταμφιέσεις του παππού μου και του μπάρμπα μου του Στέφανου του Χανού, που άφησαν εποχή. Γίνονταν καρναβάλια με ένα παλιό ρούχο, λίγο φούμο, πολύ σατυρική διάθεση και αμολιούνταν στα σοκάκια και στα σπίτια γνωστών και φίλων για να σατυρίσουν και να γλεντήσουν. Για κάθε σπίτι ή καφενείο που πήγαιναν είχαν πλέξει από πιο μπροστά το τραγούδι του και το απήγγειλαν μόλις έμπαιναν μέσα. Αυτού του τύπου το καρναβάλι βρήκαμε και ακολουθήσαμε και εμείς ως παιδιά. Ένα παλιό κοστούμι, ένα παλιό φουστάνι, ένα μπαστούνι πιο μεγάλο από το μπόι μας, βάψιμο με λουλάκι και έτοιμες οι μτσούνες για αμόλα στα σπίτια και στα σοκάκια. Με το καουμπόικο καπέλο, το πιστόλι με τις καψούλες και το ραμμένο σιρίτι στο μανίκι και στο μπατζάκι, πηγαίναμε τα κλίκια και τα δώρα της αμια-Κατοστάραινας στην συμπεθέρα της, του αρραβωνιασμένου γιου της και τούμπαλιν.Έτσι ήταν το έθιμο τότε , να ανταλλάσσουν δώρα και κλίκια οι οικογένειες των αρραβωνιασμένων. Με το μπαχτσίσι που πέρναμε από τις συμπεθέρες βολίδα στον Κούμπουρλη για ανεφοδιασμό σε καψούλες για να πυροβολούμε τρέχοντας πίσω από τους μεγαλύτερους μας καβαλάρηδες που διέσχιζαν πάνω κάτω το χωριό. Μετά ήρθε η "αλλαγή" ( πολιτική-πολιτιστική-ηλικιακή) και μαντρωθήκαμε στις καφετέριες. Αργότερα, με τα νέα ήθη και με τα λεφτά των κουτόφραγκων στήναμε εξέδρες και παρελάσεις. Δεν μπορώ να πω όμως και εκείνες οι "Στουπιάδες" αφήσανε εποχή.
Στα σπίτια όταν αποκρεύαμε οι μεγάλες παρέες και οικογένειες, γυρίζαμε το ζαχαρένιο κλίκι και προσπαθούσαμε να το πιάσουμε στον αέρα. Αρχαίο απομεινάρι που θυμίζει τους κορδακισμούς ( κωμικούς χορούς ) των Διονύσιων μυστηρίων. Τα κλίκια είναι "ψωμιά" αφιερωμένα στους Θεούς, που το Πάσχα λέγονται κουλούρες, της Παναγίας αυτοσμένια και την πρωτοχρονιά Βασιλόπιτες.
Το μεγάλο γεγονός της αποκριάς για κάθε αγόρι από δέκα μέχρι 18 χρονών είναι φυσικά η "καμήλα". Ανατολίτικης προέλευσης έθιμο διασκορπισμένο σε όλα τα Βαλκάνια. Ο ερχομός της καμήλας, το κατ' εξοχήν ζώο των καραβανιών της ανατολής, σήμαινε τον ερχομό των αγαθών. Οι καμπάνες χτυπούσαν χαρούμενα και τα παιδιά έβγαιναν από το χωριό για να υποδεχθούν την καμήλα χτυπώντας τενεκέδες και κάνοντας φασαρία.Στην αναπαράσταση αυτής της κατάστασης, η μαρίδα του χωριού συνοδεύει την "καμήλα" που την σέρνουν και την γυρίζουν στο χωριό οι 18χρονοι που θα πάνε φαντάροι την επόμενη χρονιά.
Η Καθαρά Δευτέρα πήρε το όνομά της γιατί από το πρωί καθαρίζονταν τα σπίτια από τα αποκριάτικα γλέντια και το απόγευμα καθαρίζονται οι ψυχές στο μεγάλο εσπερινό που είναι και το εναρκτήριο λάκτισμα, όπως θα λέγαμε και σήμερα, για την μεγάλη νηστεία. Η μέρα αυτή, τα παλιά χρόνια στη Μάϋτο ήταν ημέρα απόλυτης νηστείας καθ' όλη την διάρκειά της και μόνο αφού ακούγανε το "Κύριε των δυνάμεων μεθ' ημών γενού" στον εσπερινό, τότε μπορούσαν να φάνε τα νηστίσιμα.
Μετά ήρθαν τα Αθηναϊκά κούλουμα με φαγοπότια και χορούς. Μετά το γλέντι στου Φιλοπάππου, φουστανελοφόροι Ρουμελιώτες χόρευαν τσάμικα μπροστά στον Όθωνα στις στήλες του Ολυμπίου Διός. Οι κολώνες αυτές και η παράφραση της λέξης, κατά έναν μύθο δώσανε το όνομα στη γιορτή.
Στη Νέα Μάδυτο συνεχίζαμε να είχαμε λουλάκια, μτσούνες, γλέντια και φυσικά το πέταγμα του αετού· μια διασκέδαση που μας κρατούσε συντροφιά όλη την άνοιξη.
Και μερικοί το πήραμε σερί κορδόνι και το συνεχίζουμε μέχρι τώρα.
Βαφτείτε, πιείτε, χορέψτε!
Κουκ
Carna+vale: κρέας+αποχή
Ένα βράδυ κάποιου Οκτώβρη, πριν από αρκετά χρόνια σε ένα Γαία festival, που οργάνωνε τότε ο Στεφανίδης στις καλές εποχές του Μύλου, εμφανιζόταν η αείμνηστη πλέον Δόμνα Σαμίου με την ορχήστρα της. Τότε ακόμα οι συναυλίες ήταν και λίγο διαδραστικές, όχι σαν τα φιξαριρισμένα προγράμματα του σήμερα. Εκεί που η ορχήστρα και η Σαμίου παίζανε τα Μικρασιάτικα και τα παραδοσιακά, μια κοπέλα από την πλατεία της "αποθήκης" φώναξε και ζήτησε να παίξουν και κανένα από τα αποκριάτικα-σατυρικά. Η Σαμίου ετοιμόλογη της απάντησε: Οι παλιές γυναίκες που μου μαθαίνουν αυτά τα τραγούδια, λένε ότι πρέπει να τα τραγουδάς μόνο την περίοδο της απόκρεω και όχι όποτε να 'ναι, γιατί αλλιώς θα πέσουν οι τρίχες απ' το μουνί σ'.
Η ελληνική αποκριά είναι μια παγανιστική Διονυσιακή γιορτή ενσωματωμένη στην Χριστιανική τυπολατρία Έχει σχέση με την εποχιακή αναγέννηση της ζωοδότρας φύσης και γι' αυτό στις αγροτικές περιοχές παρομοιάζεται με τα φαλλικά σύμβολα της γονιμότητας.
Στη Μάδυτο και Νέα Μάδυτο η καθημερινότητα και τα έθιμα δεν ήταν ποτέ άμεσα συνδεδεμένα με την γη, αφού ο πληθυσμός δεν ήταν ποτέ αμιγώς αγροτικός. Οι Μαϋτιανοί αποκρεύανε με συμπόσια σε μεγάλες παρέες και οικογένειες, με μαντί, με γαλατόπιτες και σαραγλί. Οι ιστορίες που άκουγα στο σπίτι από παιδί ήταν για τις καρναβαλικές μεταμφιέσεις του παππού μου και του μπάρμπα μου του Στέφανου του Χανού, που άφησαν εποχή. Γίνονταν καρναβάλια με ένα παλιό ρούχο, λίγο φούμο, πολύ σατυρική διάθεση και αμολιούνταν στα σοκάκια και στα σπίτια γνωστών και φίλων για να σατυρίσουν και να γλεντήσουν. Για κάθε σπίτι ή καφενείο που πήγαιναν είχαν πλέξει από πιο μπροστά το τραγούδι του και το απήγγειλαν μόλις έμπαιναν μέσα. Αυτού του τύπου το καρναβάλι βρήκαμε και ακολουθήσαμε και εμείς ως παιδιά. Ένα παλιό κοστούμι, ένα παλιό φουστάνι, ένα μπαστούνι πιο μεγάλο από το μπόι μας, βάψιμο με λουλάκι και έτοιμες οι μτσούνες για αμόλα στα σπίτια και στα σοκάκια. Με το καουμπόικο καπέλο, το πιστόλι με τις καψούλες και το ραμμένο σιρίτι στο μανίκι και στο μπατζάκι, πηγαίναμε τα κλίκια και τα δώρα της αμια-Κατοστάραινας στην συμπεθέρα της, του αρραβωνιασμένου γιου της και τούμπαλιν.Έτσι ήταν το έθιμο τότε , να ανταλλάσσουν δώρα και κλίκια οι οικογένειες των αρραβωνιασμένων. Με το μπαχτσίσι που πέρναμε από τις συμπεθέρες βολίδα στον Κούμπουρλη για ανεφοδιασμό σε καψούλες για να πυροβολούμε τρέχοντας πίσω από τους μεγαλύτερους μας καβαλάρηδες που διέσχιζαν πάνω κάτω το χωριό. Μετά ήρθε η "αλλαγή" ( πολιτική-πολιτιστική-ηλικιακή) και μαντρωθήκαμε στις καφετέριες. Αργότερα, με τα νέα ήθη και με τα λεφτά των κουτόφραγκων στήναμε εξέδρες και παρελάσεις. Δεν μπορώ να πω όμως και εκείνες οι "Στουπιάδες" αφήσανε εποχή.
Στα σπίτια όταν αποκρεύαμε οι μεγάλες παρέες και οικογένειες, γυρίζαμε το ζαχαρένιο κλίκι και προσπαθούσαμε να το πιάσουμε στον αέρα. Αρχαίο απομεινάρι που θυμίζει τους κορδακισμούς ( κωμικούς χορούς ) των Διονύσιων μυστηρίων. Τα κλίκια είναι "ψωμιά" αφιερωμένα στους Θεούς, που το Πάσχα λέγονται κουλούρες, της Παναγίας αυτοσμένια και την πρωτοχρονιά Βασιλόπιτες.
Το μεγάλο γεγονός της αποκριάς για κάθε αγόρι από δέκα μέχρι 18 χρονών είναι φυσικά η "καμήλα". Ανατολίτικης προέλευσης έθιμο διασκορπισμένο σε όλα τα Βαλκάνια. Ο ερχομός της καμήλας, το κατ' εξοχήν ζώο των καραβανιών της ανατολής, σήμαινε τον ερχομό των αγαθών. Οι καμπάνες χτυπούσαν χαρούμενα και τα παιδιά έβγαιναν από το χωριό για να υποδεχθούν την καμήλα χτυπώντας τενεκέδες και κάνοντας φασαρία.Στην αναπαράσταση αυτής της κατάστασης, η μαρίδα του χωριού συνοδεύει την "καμήλα" που την σέρνουν και την γυρίζουν στο χωριό οι 18χρονοι που θα πάνε φαντάροι την επόμενη χρονιά.
Η Καθαρά Δευτέρα πήρε το όνομά της γιατί από το πρωί καθαρίζονταν τα σπίτια από τα αποκριάτικα γλέντια και το απόγευμα καθαρίζονται οι ψυχές στο μεγάλο εσπερινό που είναι και το εναρκτήριο λάκτισμα, όπως θα λέγαμε και σήμερα, για την μεγάλη νηστεία. Η μέρα αυτή, τα παλιά χρόνια στη Μάϋτο ήταν ημέρα απόλυτης νηστείας καθ' όλη την διάρκειά της και μόνο αφού ακούγανε το "Κύριε των δυνάμεων μεθ' ημών γενού" στον εσπερινό, τότε μπορούσαν να φάνε τα νηστίσιμα.
Μετά ήρθαν τα Αθηναϊκά κούλουμα με φαγοπότια και χορούς. Μετά το γλέντι στου Φιλοπάππου, φουστανελοφόροι Ρουμελιώτες χόρευαν τσάμικα μπροστά στον Όθωνα στις στήλες του Ολυμπίου Διός. Οι κολώνες αυτές και η παράφραση της λέξης, κατά έναν μύθο δώσανε το όνομα στη γιορτή.
Στη Νέα Μάδυτο συνεχίζαμε να είχαμε λουλάκια, μτσούνες, γλέντια και φυσικά το πέταγμα του αετού· μια διασκέδαση που μας κρατούσε συντροφιά όλη την άνοιξη.
Και μερικοί το πήραμε σερί κορδόνι και το συνεχίζουμε μέχρι τώρα.
Κουκ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου